Op 24 oktober presenteerden ambtenaren van de National Plant Protection Organisation van Zuid-Afrika (NPPOZA) van het ministerie van Landbouw en Visserij (DAFF) en vertegenwoordigers van de Citrus Growers' Association aan telers, expediteurs, handelaren, exporteurs en handelaren een overzicht van het afgelopen seizoen tijdens de jaarlijkse citrusbijeenkomst. De presentatie werd ingeleid met een evaluatie van het seizoen in de Europese Unie.
Tankiso Mpholo, landelijk coördinator CBS van het ministerie, vertelde dat er gedurende het afgelopen Zuid-Afrikaanse citrusseizoen in totaal 105 lokale onderscheppingen waren. Alle werden al vrij vroeg in het seizoen gedaan. Het merendeel van de onderscheppingen hadden nog steeds betrekking op Valencia's uit Limpopo en Mpumalanga maar er was wel sprake van een daling. Verder was er een toename van het aantal onderscheppingen in partijen citroenen en grapefruit.
Meer dan duizend boomgaarden zagen vrijwillig af van de export naar de EU, met name in de regio Limpopo en Mpumalanga, en dit aantal groeit jaarlijks met ongeveer honderd. "Telkens wanneer we met de EU onderhandelen, maken we duidelijk dat telers nog steeds de grootste rol spelen in de risico's. Dus voor ons is de toename van het aantal boomgaarden dat zich terugtrekt het bewijs dat telers zich verantwoordelijk en betrokken voelen."
Sprekers tijdens de coördinerende vergadering: Patrick Magadani (DAFF), Poppie Molebatsi (DAFF), Julie Mokwele (DAFF), Willy Madiba (DAFF), Paul Hardman (CGA), Ernest Phoku (Directeur van Directorate Inspection Services bij het DAFF), Liezl Wentzel (DAFF) en Tankiso Mpholo (DAFF)
Forse daling aantal onderscheppingen in Zuid-Afrikaans citrus in de EU
Er waren twee onderscheppingen en hiermee presteerde Zuid-Afrika het best sinds de invoering van de CBS-maatregelen, merkte Tankiso op. Dit cijfer zou mogelijk hoger zijn geweest als de export van Valencia's naar de EU niet op 22 september stilgelegd was.
Hij vergeleek het aantal Zuid-Afrikaanse onderscheppingen met die van andere landen. Zo werden in ladingen afkomstig uit Argentinië 17 onderscheppingen gedaan, 12 in die uit Brazilië en drie in die uit zowel Swaziland als China.
Op 31 maart 2019 loopt de regelgeving omtrent de CBS-maatregelen af en het is nog onduidelijk hoe en wat er zal veranderen.
Zuid-Afrika voldoet nog niet volledig aan FCM eisen
In de Europese Unie vonden er negen FCM-onderscheppingen plaats, waarvan zeven in Nederland en twee in het Verenigd Koninkrijk. Dit is een enorme afname in vergelijking tot de 68 van vorig jaar maar nog altijd onacceptabel in een 'zero-tolerance'-omgeving.
Van de negen onderscheppingen hadden er vier betrekking op Valencia's uit Limpopo, één op Valencia's uit de Oostkaap, twee op easypeelers uit Limpopo en twee op Navels uit de West- en Oostkaap.
Hij liet de deelnemers een passage uit een brief van de EU aan de Zuid-Afrikaanse autoriteiten zien, waarin gesteld werd dat Zuid-Afrika meer zou moeten doen om herhaling te voorkomen. "In gesprekken met de EU is ons verteld dat als we de situatie zelf niet aankunnen, zij dit voor ons zal doen," vervolgt hij, erbij opmerkend dat de Zuid-Afrikaanse sector onder grote druk staat om FCM volledig onder controle te krijgen.
Met FCM besmet fruit
Fruittype en regionale profilering om FCM-risico in kaart te brengen
Lokaal werden er in pakstations 130 FCM-onderscheppingen in zendingen voor de EU gedaan. Uit een audit door het DAFF bleek dat het mogelijk is om het risico op FCM voor fruittypes per regio te bepalen: sinaasappelen uit de Westkaap, Oostkaap en Limpopo behoren tot de groep met het hoogste risico, evenals grapefruit uit Limpopo en easypeelers uit Mpumalanga. De meeste FCM-onderscheppingen vonden plaats in Limpopo, waarbij een lichte afname zichtbaar was. In zowel de Oost- als de Westkaap was er echter sprake van een aanzienlijke afname van het aantal FCM-onderscheppingen.
Hij merkte eveneens op dat in KwaZulu-Natal het risico op FCM niet in verhouding stond tot haar bijdrage aan de Zuid-Afrikaanse citrus. In totaal vonden er onder alle zendingen 604 FCM-onderscheppingen plaats.
Hij vertelde verbijsterd te zijn door het feit dat er nog altijd telers en verpakkers zijn die niet weten wat FCM is noch op de hoogte zijn van het FCM Management System (FMS). Gelukkig zijn deze in de minderheid.
Ambtenaren van de Zuid-Afrikaanse National Plant Protection Organisation Eerste rij: Kuben Naidoo, Maanda Rambauli, Salamina Maelane, Rorisang Mahlakoana, Canny Makwaeba, Rejoice Muavhi. Achterste rij: Charles Nengovhela en Tshivhidzo Sikhwari
Controle pakstations behoort tot de aanbevelingen
De National Plant Protection Organisation in Zuid-Afrika heeft een aantal aanbevelingen gedaan, waaronder de uitsluiting van teeltbedrijven en pakstations die om welke reden dan ook audits weigeren en het uitsluiten van bedrijven en pakstations die onjuiste FMS-documentatie hebben verstrekt.
Voor een pakstation wordt geregistreerd voor de export naar de EU, dient te worden nagegaan of aan het FMS wordt voldaan.
Pakstations die voor de export naar de EU geregistreerd zijn, worden op een zwarte lijst geplaatst als er meer dan vier onderscheppingen plaatsvinden, ongeacht de bestemming van de zending die onderschept wordt.
Tot de andere voorgestelde maatregelen behoren onder meer het opzetten van een landelijke databank voor bedrijven en particulieren die citrustelers kunnen informeren over FCM met de vereiste dat er alleen gebruik gemaakt worden van de diensten van entiteiten die gescreend zijn door de Zuid-Afrikaanse National Plant Protection Organisation.
Het nummer van de scheepvaartmaatschappij zou vervangen kunnen worden door een Phytclean-nummer zodat snel na te gaan is welke pallets voor de EU bestemd zijn.
Voor meer informatie:
Tankiso Mpholo
DAFF: National Plant Protection Organisation of South Africa
Tel: +27 12 309 8775 / 8740
Email: TankisoA@daff.gov.za