Eind april zijn in het wetenschappelijke tijdschrift Nature de resultaten gepubliceerd van een evenwichtige metastudie naar onderzoeken over de opbrengstverschillen tussen biologische en niet-biologische landbouw. De uitkomsten tonen volgens ketenorganisatie Bionext aan dat investeren in de kwaliteit van biologische landbouw loont.In de metastudie 'Comparing the yields of organic and conventional agriculture' van Verena Seufert en haar collega's zijn 66 vergelijkende studies geanalyseerd, die betrouwbaar genoeg werden bevonden. Dat levert veel interessante cijfers op.
Uit de studie blijkt dat de oogstopbrengsten van biologische gewassen aanmerkelijk groeien naarmate een bedrijf langer is omgeschakeld naar biologisch. Dat is volgens Bionext eenvoudig verklaarbaar, omdat de bodemvruchtbaarheid in de eerste jaren opgebouwd moet worden en de omgeschakelde teler tijd nodig heeft om het biologische systeem op zijn bedrijf te optimaliseren. Dit zou een aansporing moeten zijn voor telers, handelsbedrijven en onderzoekers om gezamenlijk meer te investeren in de kwaliteitsverhoging van de biologische teelt. Met name ook in landen waar de kennis van de biologische landbouw achterloopt.
Ontwikkelingslanden
Het meest dramatische cijfer lijkt een 43% lagere oogst in ontwikkelingslanden. Maar daar wordt bij vermeld dat in veel studies niet-optimaal behandelde biologische akkers vergeleken waren met 'gewone' akkers die meer dan 50% opbrengst gaven dan wat lokaal gebruikelijk is. Statistisch kon men geen verschil aantonen tussen gemiddelde biologische opbrengsten en gemiddelde 'gewone' opbrengsten in ontwikkelingslanden. Het aantal resultaten was te klein voor een betrouwbare conclusie. Het wachten is op de uitkomsten van een langjarig Zwitsers onderzoek in de tropen, dat volgens de auteurs wel goed opgezet is.Bij alle 66 studies samen ligt de gemiddelde biologische opbrengst wereldwijd 25% lager. Dit verschil wordt kleiner als kortlopende studies en recente omschakelingen buiten beschouwing blijven. Wanneer de biologische landbouwmethode jarenlang goed in praktijk gebracht wordt, is de gemiddelde opbrengst 13% lager dan in gangbare landbouw met uitschieters naar boven en naar beneden. De onderzoekers vermoeden dat een tekort aan stikstofbemesting of fosfaat hierbij een rol speelt. Blijvende gewassen en stikstofbindende gewassen lieten namelijk kleinere opbrengstverschillen zien. Dat is een veel positiever beeld dan wat criticasters beweren, zoals Dominic Dyer van de Engelse Crop Protection Association. Hij grijpt de studie in Nature aan om zich tegen biologisch af te zetten. Ten onrechte, als je de conclusie van de studie leest:
"Bij de afweging van de voordelen van biologische en gangbare landbouw moeten veel factoren betrokken worden. Er zijn geen simpele manieren om een duidelijke 'winnaar' aan te wijzen voor alle mogelijke landbouwsituaties. In plaats van het ideologisch beladen debat van 'biologisch versus gangbaar', zouden we systematisch de voor- en nadelen moeten evalueren van verschillende management opties. Uiteindelijk zullen we om duurzame voedselzekerheid te bereiken, waarschijnlijk veel verschillende technieken nodig hebben - inclusief biologische, gangbare en 'hybride' systemen - om meer voedsel te produceren tegen een betaalbare prijs, bestaanszekerheid voor telers te garanderen en de milieukosten van de landbouw te beperken."
De oplossing voor het wereldvoedselvraagstuk ligt niet eenzijdig bij productieverhoging, maar vooral ook bij evenwichtige verdeling bij bestaanszekerheid voor de teler, het tegengaan van verliezen in de hele keten en gedragsverandering van de consument. In de Westerse landen komt gemiddeld 30% van het voedsel in de vuilnisbak terecht. Verder levert het huidige voedingspatroon in het Westen en zelfs in steeds meer ontwikkelingslanden een stevige bijdrage aan obesitas en tal van welvaartsziekten, die de kosten voor de gezondheidszorg tot astronomische hoogte heeft doen stijgen.
Biologische landbouw heeft bovendien méér te bieden dan voedselproductie. De bodemvruchtbaarheid wordt op de langere termijn gewaarborgd, de bodemstructuur zorgt voor een groot waterbergend vermogen, er is volop aandacht voor dierenwelzijn en de biodiversiteit wordt op natuurlijke wijze gestimuleerd. Er wordt bovendien zo weinig mogelijk gewerkt met niet-hernieuwbare en milieubelastende inputs. Kunstmest en chemische gewasbeschermingsmiddelen worden helemaal vermeden vanuit de gedachte dat we zorgvuldig moeten omgaan met onze planeet.
Bron: Bionext