"We kunnen onze economie snel laten groeien als we ons gaan richten op superfoods," vertelde Tommy van Zyl vorige week tijdens de PMA Fresh Connections. Van Zyl is directeur van het tomatenbedrijf ZZ2 en vicevoorzitter van de raad van bestuur van de PMA. "We moeten focussen op gewassen waarvoor de afzetmogelijkheden op de wereldmarkt vrijwel onbeperkt zijn."
"Het is nog bij te weinig mensen bekend dat Zuid-Afrika een lage kosten producent is. Ik wil de sterke punten die we hebben gezien onze strategische positie op aarde graag benadrukken. Zuid-Afrika is zeer gunstig gepositioneerd ten opzichte van nieuwe, groeiende markten in het oosten, zoals Zuidoost-Azië, India maar ook Afrika. Het voedsel dat wij produceren, maakt ons zeer competitief op de internationale markt en dat geldt met name voor groenten en tuinbouwgewassen, waaronder ook 'superfoods'."
Klik hier voor een fotoverslag van dit evenement
Hij verwees hierbij in het bijzonder naar de blauwebessensector waarvan ZZ2 (dat jaarlijks ruim 230.000 ton AGF produceert, voornamelijk tomaten, appelen, kersen, amandelen en Medjool dadels) geen deel uitmaakt. "Op dit moment telt het blauwe bessen areaal ongeveer 1.000 hectare maar als men experts spreekt dat zijn zij het erover eens dat dit minimaal 7.000 hectare zou moeten zijn om aan de huidige vraag te kunnen beantwoorden. Als we dit zouden kunnen realiseren, dan zou dat een forse bijdrage aan het bruto binnenlands product betekenen."
Tommy van Zyl (Helenus Kruger/AB Events)
"Toekomst belangrijker dan verleden"
Hij benadrukte het belang van het opbouwen van ecosystemen en een klimaat waarin de huidige moeilijkheden kunnen worden overwonnen. "We leven in een tijdperk waarin het accepteren dat we leven in een open samenleving een voorwaarde voor succes is. Voor mij houdt dit in dat de toekomst belangrijker is dan het verleden. Ik vind niet dat we ons verleden en het onrecht moeten vergeten maar als we hierin vast blijven zitten zonder creatieve en innovatieve ideeën, hoe kunnen we dan een toekomst opbouwen?"
"Als ieder van ons nu begint om de taart steeds groter te maken dan wordt herverdeling irrelevant en dit is mogelijk als men een ecosysteem opbouwt en aandacht besteed aan efficiëntieverbetering. Binnen ons bedrijf hebben we geprobeerd waarde te creëren voor een grote groep belanghebbenden om een duurzame toekomst te realiseren waarbij we eerst naar de klant hebben gekeken. De overheid speelt een belangrijke rol in ons leven maar zal zelfs geïnspireerd raken als men in zijn systeem een overtuigend argument weet te presenteren dat de welvaart van de hele bevolking verhoogt."
Wat betreft de onteigening van landbouwgronden zonder compensatie merkt Van Zyl op dat men vooral het hoofd koel moet houden. "Dit is een uitdaging die we aan moeten gaan en waarvoor we rationele oplossingen moeten bedenken. Als we hier niet in slagen dan vervallen we in de situatie van voor 1994 en dat wil niemand."
AGF-sector grotere aanjager economie dan overige agrarische sectoren
Thabi Nkosi, uitvoerend directeur onderzoek, business development en investeringen bij AFGRI, vertelde in haar presentatie dat het land onder presteert in het verwezenlijken van de doelstellingen uit haar eigen National Development Plan, dat bedoeld is om de economische groei tussen 2012 en 2030 te verdrievoudigen. Om dit ambitieuze plan te realiseren is een gemiddelde groei van 5,4% nodig. Nu, zes jaar later, is het bruto binnenlands product met amper 1% gegroeid."
Lindie Stroebel, algemeen manager van de PMA in Zuid-Afrika, in gesprek met Thabi Nkosi en Tommy van Zyl (Helenus Kruger/AB Events)
Klik hier voor een fotoverslag van dit evenement
"Het afgelopen kwartaal hebben we gemerkt dat het vertrouwen in de agribusiness-sector fors is afgenomen als gevolg van het beleid en de economische situatie in het algemeen. Dit heeft zijn weerslag op de investeringen. Er worden minder boomgaarden aangelegd en minder AGF-verwerkende bedrijven opgezet."
Ze vervolgde door te vertellen dat de daling van de directe buitenlandse investeringen in de tuinbouwsector nog zorgelijker zijn.
De agrarische sector is de meest arbeidsintensieve sector binnen de economie en biedt veel mogelijkheden voor economische groei. De tuinbouwsector kan grote aantallen ongeschoolde arbeiders opnemen en is dan ook een belangrijke motor van de werkgelegenheidstoename. De economische groei kan niet toegeschreven worden aan de kip- of rundvleessector."