Zuid-Afrika: smaak telen die de Europese consument verlangt

FreshPlaza had een gesprek met Tanith Freeman, productontwikkelaar bij Dutoit in Ceres, waarin onderwerpen aan bod kwamen als de negatieve beoordelingen van nectarines en de emoties rondom appelen. Ook legde zij uit waarom zij denkt dat het beste nog moet komen met roodvlezige appelen en hoe kersen steeds meer terrein winnen in Zuid-Afrika. 

Appelen vormen de ruggengraat van Dutoit maar het is niet de categorie die haar de meeste tijd kost. "Het grootste gedeelte van mijn tijd ben ik kwijt aan steenfruit omdat het hier om cijfers gaat. Men wil van vroeg tot laat in het seizoen wit- en geelvlezige rassen met verschillende smaakprofielen aan kunnen bieden. "De smaakvoorkeur voor nectarines neigt tegenwoordig naar zoete rassen. We zijn qua export sterk gefocust op het Verenigd Koninkrijk en hierin komt ook de voorkeur van deze markt tot uitdrukking, die toevallig ook sterk overeenkomt met die van jongere Zuid-Afrikanen. De oudere generaties verkiezen een wat meer uitgebalanceerde smaak, zoals die van het ras September Bright. Deze nectarine heeft een traditionele smaak, gedijt goed in boomgaarden en levert prima maten op. Ik heb wel wat met dit ras. Bij de beoordeling van nectarines richt ik me op een zoete smaak met een licht zuurtje omdat de smaak anders afvlakt, met name na bewaring. Een lichte zuurgraad zorgt dat de intense smaak intact blijft."

Er is echter altijd ruimte voor verbetering aan de 52 rassen die Dutoit momenteel in haar boomgaarden teelt. Als gevolg van de veranderende marktperceptie en consumentenvoorkeuren bedraagt de gemiddelde levensduur van een perziken- of nectarineras ongeveer 12 jaar en raken mensen weinig gehecht aan rassen. 

Gezien de enorme aantallen nectarines die geëvalueerd worden, moet Dutoit over het onderscheidingsvermogen van een parfummaker beschikken om de verschillende rassen te beoordelen. Ze geeft toe dat het het moeilijk is om haar eigen smaakvoorkeur opzij te zetten. Voor de nodige balans neemt ze de kinderen van haar broer mee de boomgaard in om te bevestigen dat wat zij uitgekozen heeft, voldoet aan de moderne voorkeuren: zoet met een licht zuurtje en een stevige maar sappige textuur.

De ontwikkeling van een nieuw perziken- of nectarineras is dan ook veel eenvoudiger dan die van een appelras omdat deze enorme investeringen in merkontwikkeling met zich meebrengt. 

Het gesprek komt op Kanzi, een ras waar het bedrijf zeer tevreden over is. "Aanvankelijk hebben we dit ras alleen in Langkloof geplant en in regio's met een specifiek microklimaat en ik kan je vertellen dat we nooit spijt hebben gehad. We zijn zeer tevreden," vervolgt ze. "Vorig jaar was pas ons tweede commerciële seizoen en de Belgische eigenaren van het ras hebben ons gevraagd meer aan te planten maar we willen ons huiswerk eerst goed doen."

Na het eerste enthousiasme over Kanzi was er sprake van enige teleurstelling binnen de sector. Het is niet het makkelijkste ras als het aankomt op kleuring en wanneer er te weinig koude uren zijn in de winter, hebben de bomen de neiging tot hoogtegroei. Een klein percentage van de bomen werd gerooid en andere werden getopt. Er is nog steeds belangstelling voor het ras binnen de Zuid-Afrikaanse appelsector, merkt ze op, maar wel wat gematigder omdat telers de eisen van het ras beter leren kennen.

Ze ziet veel mogelijkheden voor roze appelen. "Het is verbazingwekkend hoeveel fantastische appelrassen betrokken zijn bij onze proefprojecten. Een nieuw ras heeft echter een absolute kampioen nodig, iemand die gelooft in de appel, een uitstekende handelaar is, passie voor zijn vak heeft en een goedgevulde bankrekening heeft. Zo niet, dan verdwijnt de appel naar de achtergrond in plaats van uit te groeien tot een even groot succes als bijvoorbeeld het clubras Pink Lady." 

Dutoit maakt onderdeel uit van het IFORED consortium, waar Tanith deel uitmaakt van het technische comité dat beslist over veelbelovende roodvlezige rassen. Er zijn 28 rassen aangeboden aan leden van het consortium waarvan Dutoit sinds 2014 een derde heeft aangeplant. Het testperceel wordt jaarlijks aangevuld met nieuwe roodvlezige rassen. 

De afstamming van de rassen is onbekend, zelfs voor het technische comité. Voor ieder ras moet het wiel dus opnieuw uitgevonden worden. "Je weet niets wanneer je de bomen plant en hebt geen idee hoe ze reageren op snoeien of hoeveel koude uren ze nodig hebben," vertelt ze. "We hebben de hoofdlicentie voor IFORED-appelen in Zuid-Afrika maar we hebben de mogelijkheid om ook andere bedrijven hierin te betrekken. Voor we dit doen willen we hen een handleiding kunnen bieden over de teelt van deze bomen."

 

De lichtintensiteit in Westkaap is veel hoger dan in Frankrijk en het bedrijf denkt dat het daarom moeilijk zal worden om de interne kleur te behouden wanneer de appelen niet onder netten geteeld worden. Toch vertelt ze dat een aantal rassen waarvan gevreesd werd dat ze moeizaam op kleur zouden komen, het verrassend goed gedaan heeft, beter zelfs dan in Frankrijk. 

"Het is allemaal nog nattevingerwerk omdat we deze appelrassen nog niet door en door kennen. Om deze reden heeft IFORED studenten van de universiteit gevraagd alle factoren in kaart te brengen die van invloed zijn op de kleuring van het vruchtvlees. Hier is nooit eerder onderzoek naar gedaan omdat het niet nodig was. Over het algemeen geldt dat hoe roder het vruchtvlees, hoe hoger het gehalte aan adstringerende tannines. De nieuwe rassen die geteeld worden, smaken beter en hebben een zachtere bite."

Ze is onder de indruk van de consumententesten van IFORED en met name over de manier waarop men vooroordelen en onwetendheid omtrent rode rassen benadert. "Sommige consumenten zijn automatisch bevooroordeeld omdat ze denken dat deze appelen genetisch gemodificeerd zijn. Dit is in werkelijkheid totaal niet het geval omdat historische appelrassen uit Kazachstan ook roodvlezig waren."

De laatste jaren heeft Dutoit zich ook in de Zuid-Afrikaanse kersensector begeven met het merk Cherry Time, dat ontstond nadat het bedrijf een bestaande kersenboomgaard over had genomen. Het besloot kersen op te nemen in haar portfolio. 

"We zijn zeer bevoorrecht om toegang te hebben tot het programma van Zaiger Genetics. Dit geeft ons een strategische voorsprong. De zogenaamde 'low chill' rassen hebben zich inmiddels bewezen. We zijn de hoofdlicentiehouder van Zaigler en hebben De Wet een sublicentie verstrekt voor de noordelijke regio's in Zuid-Afrika, waar dit bedrijf in samenwerking met ZZ2 kersen teelt."

Dutoit gebruikt tien tot twaalf van de nieuwe generatie rassen en het kersenseizoen gaat in week 42 in de Nuy Valley van start, waar jaarlijks 200 mm neerslag valt, waarna het zich verplaatst naar boomgaarden in Kouw Bokkeveld, om rondom Kerst en Oudjaar te eindigen in Nooitgedacht, waar de oude boomgaarden zich bevinden, die aangevuld worden met de nieuwste generatie 'high chill' kersenrassen van Zaigler. 

In koude regio's verbruiken kersen de helft van het water dat appelen nodig hebben. Dit geldt met name voor de late rassen. "Het is een nieuwe tak van ons bedrijf en tot drie jaar geleden waren alle kersen voor lokale consumptie bestemd. De binnenlandse markt neemt nog steeds een aanzienlijk percentage af maar het overschot wordt naar het VK en Europa geëxporteerd." 

"Het afgelopen seizoen ging onze oogst 14 dagen later van start en brak het seizoen in Chili twee tot drie weken eerder aan. Bovendien groeien hun volumes. Onze kersen moesten het dus tegen elkaar opnemen op de markt en dat was moeilijk. Zuid-Afrika staat bekend om haar heerlijke fruit van hoge kwaliteit en omdat de transittijd maar 14 dagen is, zijn we in het voordeel." Terwijl er op de Britse markt een voorkeur voor tweekleurige kersen is, is Dutoit niet zo weg van deze categorie omdat deze gevoeliger voor beschadigingen is en richt zich dan ook op de klassieke, glanzende donkerrode kersen. 

Zaiger Genetics heeft onlangs het verzoek van Dutoit ingewilligd om een nieuw kersenras te vernoemen naar Jan Eksteen, de voormalige manager van de boomgaard Nooitgedacht en de grondlegger van Dutiots kersenproject. Het ras heeft inmiddels de naam Royal Jan gekregen. 

Voor meer informatie:

Tanith Freeman

Tel: +27 23 312 3136

Email: Tanith@dutoit.com