De grapefruitexport vanuit Zuid-Afrika zou volgens prognoses dit seizoen toe moeten nemen met ongeveer 8%. Vooralsnog is hier echter nog geen sprake van. De volumes tot nu toe zijn aanzienlijk lager dan in 2017. Bovendien heeft het grapefruitseizoen van dit jaar te maken met een nieuwe factor. Sinds 1 januari ziet het EU-beleid voor de import streng toe op de aanwezigheid van Afrikaanse fruitmot. Dit betekent dat het exportprotocol wordt aangepast.
Nieuws uit de vroege teeltgebieden in de noordelijke provinciën wekt de indruk dat de kleurontwikkeling trager dan normaal is wegens de weersomstandigheden. Daarnaast zijn telers terughoudender met de oogst, omdat ze willen wachten om het fruit te laten rijpen en aan de boom volledig op kleur te laten komen.
Op het moment dat er qua seizoen werd overgeschakeld van het noordelijk halfrond naar het zuidelijk halfrond, konden er vroeger nog redelijke volumes aan grapefruit worden geëxporteerd. Dit was mogelijk door een combinatie van selectieve oogstmethodes en export bij hogere temperaturen, zodat het fruit onderweg verder kon rijpen en meer kleur kon ontwikkelen. Dit is echter door de introductie van het managementsysteem tegen de Afrikaanse fruitmot niet langer mogelijk.
"In 2017 werd tot onze grote schrik veel grapefruit wegens de Afrikaanse fruitmot bij douanes tegengehouden," zegt Jan-Louis Pretorius, die als voorzitter verbonden is aan de afdeling voor grapefruit bij de Zuid-Afrikaanse vereniging voor citrustelers. "In voorbereiding op het seizoen van 2018 hebben we buitengewoon veel energie en geld gestoken in preventieve maatregelen tegen de Afrikaanse fruitmot. In Letsitele werd bijvoorbeeld een breed programma ingezet met gewasbeschermingsmiddelen. Ik verwacht daarom dat de maatregelen tegen de Afrikaanse fruitmot in de noordelijke provinciën de meest grondige ooit gaan zijn."
"Ondanks onze inspanningen om dit ongedierte tegen te gaan, heeft de implementatie van het managementsysteem van de EU mogelijk nog steeds grote gevolgen voor het Zuid-Afrikaanse grapefruitseizoen. Er is bijvoorbeeld een risico dat havens onder druk komen te staan, omdat de ladingen grapefruit minder snel door het koelings- en laadproces kunnen lopen. Dit geldt met name voor de haven in Durban. Verder kunnen sommige teeltgebieden hun toegang tot de EU verliezen als blijkt dat het risico op de Afrikaanse fruitmot bij deze gebieden te hoog is. Het is daarom van essentieel belang dat we als telers alles eraan doen om het risico van de aanwezigheid van de Afrikaanse fruitmot bij aankomst in de EU zoveel mogelijk te minimaliseren."
Kleinere maten, verbeterde kwaliteit
Christo Naudé van Malelane Citrus ziet dit jaar over het algemeen fruit dat van steviger en van hogere kwaliteit is dan het fruit van vorig jaar. Ook is er over het algemeen veel minder schade door wind of door tripsen. De maten van het fruit zijn kleiner en pieken rond 45/50. De zeven telers die hun fruit aan Malelane Citrus leveren, beginnen pas in de volgende maand aan hun oogst.
"We doen niet aan selectief fruit plukken, dus wachten we op het moment dat de Star Ruby-grapefruit op kleur komt," zegt hij. "In de afgelopen drie jaar leek het erop dat we wat moeite hadden met de kleuring van het fruit. Mogelijk komt dit door de koelere dagtemperaturen en het aantal dagen waarop er teveel zonlicht was. Tijdens deze zomer kregen we niet de hoeveelheid neerslag waar we eigenlijk wel op hadden gehoopt. Gelukkig waren we nog steeds in staat om voor normale irrigatie te zorgen."
De grapefruitoogst is in de omgeving van Hoedspruit een maand geleden begonnen. Ook hier komt het fruit maar langzaam op kleur. "We begonnen hier echt met horten en stoten,' zegt Erwee Topham van Alliance Fruit. "Aan het begin was er veel minder volume dan normaal. Nu de herfst in aantocht is en de nachten koeler worden, zou het fruit nu sneller op kleur moeten komen."
Volgens hem is het fruit van dit jaar veel kleiner dan dat van vorig jaar. De maten zitten tussen de 40 en 50, terwijl er ook veel fruit is met maten van rond de 44 en 60. Star Ruby dat aan de binnenkant van de boomkruinen groeit is groter en krijgt meer meer kleur in oudere bomen, omdat hier meer schaduw te vinden is.
Gunstige vroege markt verwacht
De prijs van grapefruitsap is veel beter dan vroeger. Het wereldwijde aanbod is al door de markt opgenomen. Verder heeft de orkaan Irma veel invloed gehad op de citrussector van Florida. Daarom is het nu aantrekkelijk om grapefruit van marginale kwaliteit naar lokale sapverwerkers te sturen, zodat dit fruit niet in de reguliere export belandt.
De markten zijn redelijk leeg, hoewel er in Europa nog wel wat aanbod aan grapefruit te vinden is vanuit Spanje, Corsica, Turkije en Florida. Dit aanbod zal echter verdwenen zijn op het moment dat Zuid-Afrikaans grapefruit op de markt komt.
"We denken dat het seizoen goed zal beginnen," zegt Nico Kotze van Bonaire Fruit. "Veel is afhankelijk van de volumes die in de komende weken worden geëxporteerd. De focus ligt in het begin op de EU en het Verenigd Koninkrijk, waar de vraag en de prijzen er goed uitzien. We zijn tien dagen later dan vorig jaar. Vanaf deze week verbreden we onze aandacht naar het Verre oosten en Zuidoost Azië."
Met het einde van week 13 werd grofweg evenveel volume naar de EU en het Verenigd Koninkrijk gestuurd als naar Zuidoost Azië en Japan.
Voor meer informatie:
Jan-Louis Pretorius
Groep 91
Tel: +27 15 345 1671
Email: janlouis@groep41.co.za
Christo Naudé
Malelane Citrus
Tel: +27 13 790 0391
Email: Christo@msk.co.za
Erwee Topham
Alliance Fruit
Tel: +27 83 642 8289
Email: erwee@alliancefruit.co.za
Nico Kotze
Bonaire
Tel: +27 21 876 2250
Email: nico@bonaire.co.za