Het nieuws dat Jacob Zuma eindelijk aftreedt als president heeft de Zuid-Afrikaanse rand tot het hoogste punt van de laatste tweeënhalf jaar doen stijgen.
Voor de exportsector leveren deze langverwachte positieve ontwikkelingen echter bijkomende schade op, met name vanwege de wisselkoers van de rand en de Amerikaanse dollar, die op het moment rond de R11,70 ligt.
"De inkomsten uit de druivenexport zullen hier zwaar onder lijden, met name op dollarmarkten zoals het Verre en Midden-Oosten en Canada," vertelt een druivenhandelaar die niet met naam genoemd wil worden. "Sinds de verkiezing van Cyril Ramaphosa tot voorzitter van het ANC hebben we de koers 15% tot 20% sterker zien worden. De uitdagingen voor onze sector zijn dit jaar de wisselkoersen en vertragingen bij het verladen."
Witte druiven uit Hex River worden nog steeds naar Europa geëxporteerd waar de volumes nu aangevuld worden met Indiase druiven. Vanaf volgende week verwachten handelaren dat de concurrentie van India, waar de oogst dit jaar vroeg op gang is gekomen, merkbaar zal worden. "Zuid-Afrika zal een minder dominante positie op de Europese markt in gaan nemen maar klanten zagen dit al aankomen," vervolgt de handelaar. "De komende vier weken zullen bepalend zijn, vooral voor telers in de Westkaap die in januari aan het seizoen begonnen zijn. De komende maand zal duidelijk worden of de markt stabiel blijft. De laatste drie weken zijn de prijzen enigszins gestegen maar we moeten afwachten hoe de markt reageert op de groeiende volumes en op welk niveau de prijzen stabiliseren."
De prijzen van witte druiven zijn momenteel hoger dan die van rode en blauwe en dit is niet altijd het geval. De prijzen liggen €1 tot €1,50 hoger per doos, zo blijkt uit marktrapporten. Hierin komt de krappe aanvoer van witte druiven tot uitdrukking. Rode en blauwe druiven zijn beter verkrijgbaar. De afzet in Europa is niet echt levendig en dit is een bron van zorg voor Zuid-Afrikaanse handelaren die bang zijn dat supermarkten zullen starten met aanbiedingen die de prijzen nog verder drukken. Het geluk van de vertragingen is dat deze eraan bijgedragen hebben dat de producten verhandeld konden worden voordat de nieuwe ladingen arriveerden maar zorgen er eveneens voor dat de vertraagde volumes vlak voor die uit India en Chili op de markt komen.
Uitdagingen van het seizoen: vertragingen en wisselkoers
De levering aan de Canadese markt verliep dit jaar moeizaam. Dit kwam niet alleen door de vertragingen in de haven van Kaapstad, vanwaaruit slechts één maal per week naar Canada wordt gevaren, maar ook in Noord-Amerika zelf omdat de haven van New York gesloten was vanwege een sneeuwstorm. "De vertragingen tastten de houdbaarheid van onze druiven aan en de situatie werd nog verergerd door de concurrentie uit Chili dat een gunstigere wisselkoers heeft ten opzichte van de dollar dan de Zuid-Afrikaanse rand."
In het Verre Oosten ondervinden Zuid-Afrikaanse druiven concurrentie van Australische druiven, die hier zeer gewaardeerd worden en ook hier is de Zuid-Afrikaanse rand minder competitief dan de Australische dollar. Handelaren laten weten dat de concurrentie feller is dan de voorgaande drie jaar maar in de aanloop naar het Chinese Nieuwjaar was de vraag sterk. Na het hiaat van tien dagen na het Chinese Nieuwjaar begint het tweede deel van het marktseizoen in China en de verwachting is dat Zuid-Afrika dan rekening zal moeten houden met nog meer tegenwerking van Australische druiven.
"Het was vanwege de vertragingen niet altijd eenvoudig om de druiven op tijd voor de nieuwjaarsviering in China te krijgen. Eén exporteur vertelt dat een schip dat op 21 januari zou vertrekken uiteindelijk pas op 2 februari uit kon varen.
Uit de feedback van markten in het Midden-Oosten blijkt dat de vraag goed is en het handelsniveau normaal.
De windomstandigheden in Kaapstad zijn verbeterd maar het duurt even voordat de havenautoriteiten weer op schema liggen.
Mensen uit de druivensector benadrukken dat ondanks de teruggelopen volumes aan alle programmaverplichtingen voldaan zal kunnen worden. "De opbrengsten per hectare zijn vooral aangetast door een lager trosgewicht maar de nieuwe SATI-raming ligt tussen de 56,2 en 59,3 miljoen dozen van 4,5 kilo en dit is zeker een goede opbrengst ten opzichte van het vijfjarig gemiddelde en dat ondanks de droogte."
Het Zuid-Afrikaanse druivenseizoen zal waarschijnlijk zo'n tien tot veertien dagen eerder eindigen. De South African Table Grape Industry liet tien dagen geleden al weten dat de export, die vrij normaal is, nog vier weken door zal gaan maar dat er rekening wordt gehouden met een eerder einde van de oogst vanwege de verdere beperking van de watermiddelen en de gevolgen van de aanhoudende droogte.