Nieuw-Zeeland verwacht goede oogst
Na een tegenvallend seizoen vorig jaar, zijn de verwachtingen voor het nieuwe seizoen hooggespannen. Hoewel het weer de kwaliteit nog kan beïnvloeden, wordt er gesproken over een goede kwaliteit van de oogst. "Dit jaar werd het fruit eerder geoogst, door onnatuurlijk warm weer," vertelt een handelaar. Het grootste deel van de oogst wordt nu geplukt, de oogst duurt tot eind maart. Door het warme weer was het fruit eerder beschikbaar op zowel de lokale als de internationale markt. Recente regen hebben de oogst wel weer wat vertraagd, maar op dat moment was de oogst "in between varieties" waardoor de impact minimaal was. De sector ziet nog kansen om te groeien, niet alleen in areaal, maar ook in rassenontwikkeling.
In buurland Australië oogstten de telers vorig jaar 6.000 ton blauwe bessen. De sector investeert in export na de aankondiging dat de Australische blauwe bessen vorig jaar op de prioriteitenlijst van Chinese handelaren staat.
Chinese consumptie blijft stijgen
De import van blauwe bessen in China is de laatste jaren gestegen. Ook de prijzen zaten in de lift. In de eerste drie maanden van het jaar is er import uit Peru, Chili en Mexico. Vorig jaar kreeg ook Argentinië toegang tot de Chinese markt. Voor Peru is de export per luchtvracht lastiger geworden en onder Chinese handelaren heerst de mening dat de kwaliteit iets lager is dan in voorgaande jaren. Ook voor Chili is het seizoen lastiger. Vanaf juni is er aanvoer uit British Columbia.
Ondertussen blijft de vraag en de binnenlandse teelt groeien. Uitdaging voor telers is wel de lange transporttijd naar de binnenlandse markt en het feit dat de Chinese consument een voorkeur heeft voor bessen met een hoog Brix.
Extreme prijzen stopt Israëlisch consument niet
Een tekort aan lokale productie in combinatie met een grote vraag heeft de prijzen snel doen oplopen. De situatie is de laatste drie jaar ongewijzigd. De prijs schommelt stabiel rond een 20 euro per kilo voor de verse blauwe bessen. Ondanks de hoge prijs blijven de consumenten de bessen kopen, de verkoop in de supermarkten zijn sinds 2014 jaarlijks gestegen.
Het land zelf heeft niet de ideale teeltomstandigheden voor de blauwe bessen, waardoor het voor lokale telers lastig is om te profiteren van de groeiende markt. Blauwe bessen vragen om koele nachten en geen hittegolven, die condities zijn alleen in het noorden van het land gegarandeerd. De teelt is dan ook te vinden in Upper Galilee en de Golanhoogte. Watertekorten en prijsstijgingen voor het water maken het lastig voor telers om de productie te vergroten. Door de ontwikkeling van nieuwe rassen wordt wel ingezet op groei van de binnenlandse teelt. Hoewel dat proces al enige tijd loopt, zal het nog enkele jaren duren voordat de vruchten hiervan geplukt kunnen worden.
Italië: beperkte teelt
Een handelaar in de blauwebessenplanten ziet dat de binnenlandse vraag achterblijft bij de vraag uit Oost-Europa. Wat er in Italië verkocht wordt is voor kleine percelen. Dat heeft er onder andere mee t maken dat de teelt in Italië niet makkelijk is. Vanuit Oost-Europa is de vraag veel groter. De teelt in Italië is te vinden in de regio's Trentino, de Alpen, Calabria en de Apinnines. Op de groothandelsmarkten liggen de prijzen tussen de 14 en 18 euro, afhankelijk van de plaats: Turijn 18 euro (1e klas, in trays, uit Peru), Rome 16 euro (1e klas, in trays, uit Peru) en Verona 14 euro (1e klas, van verschillende oorsprong).
Oekraïne investeert in kwaliteitsverbetering
Telers investeren niet alleen in uitbreiding van het areaal, maar ook in verbetering van de kwaliteit. Daarvoor worden bijvoorbeeld anti-vorst systemen aangeschaft en geïnvesteerd in de zoektocht naar het juiste ras voor de teeltomstandigheden in het land. Een teler legt uit dat de grondsoort en klimaat van grote invloed zijn op de geschiktheid van een ras. Voor verzadiging van de markt vrezen de telers niet. "De vraag blijft sneller groeien dat het aanbod en de twee zijn nog steeds niet in evenwicht," vertelt een teler. "Ik zie het hier in Oekraïne, waar de binnenlandse markt eveneens groeit, maar ook in China, waar de vraag naar blauwe bessen zo sterk is dat het land zelf met de teelt is gestart." De export is vooral gericht op de Europese markt, met het Verenigd Koninkrijk als grootste afnemer, waarna andere EU-landen volgen. Daarnaast is de binnenlandse markt voor de bessen groot.
Polen: te weinig plukkers
Het wordt voor de Poolse telers steeds lastiger om plukkers te vinden. Volgens telers is het systeem opgetuigd met de appelsector in het achterhoofd. Een teler beschrijft dat twee keer zoveel mensen nodig zijn om de blauwe bessen te plukken. Daarnaast wordt er geklaagd over de "oneindige stroom papierwerk." Oekraïners zijn steeds minder geneigd om in Polen te werken, die verkiezen de hogere lonen in Nederland en Duitsland. De Polen zelf zien het werk ook niet zitten, zeker niet nu het goed gaat met de economie in het land.
Het vorig seizoen wordt omschreven als "lastig" doordat het Verenigd Koninkrijk een lastige markt werd door koersschommelingen. De telers investeren vooral in teelttechnieken om de opbrengst te verbeteren, er zijn minder plannen om het areaal verder uit te breiden.
Duitsland "onaangenaam verrast" door Oost-Europese misoogst
In Duitsland worden momenteel vooral blauwe bessen uit Chili geïmporteerd. Ook Peruaanse en Uruguayaanse duiken her en der nog op. Die inkoopprijzen circuleren rond de 2,50 euro per kilo. Aan de andere kant zijn er de blauwe bessen uit Canada. Deze worden voornamelijk als diepvrieswaar of in de verwerkingssector aangeboden. Wat de verpakkingen aangaat, zijn vooral de kleinverpakkingen van 125 gram in opkomst binnen de Duitse markt. Rode bessen en cranberries vormen vooralsnog geen wezenlijke concurrentie voor de blauwe bes. Zeker tijdens het hoogseizoen als producten van eigen bodem voorhanden zijn, is de blauwe bes zeer populair.
De handelaren werden afgelopen zomer onaangenaam verrast door de misoogsten in Oost-Europa. Hierdoor is er nog maar weinig opgeslagen product voorhanden en is de kiloprijs met 3,50 relatief hoog. In Canada was de oogst van blauwe bessen afgelopen jaar juist weer normaal in vergelijking met de recordoogst van 2016. Zodoende werden ook de bodemprijzen van 2016 weer wat opgeschroefd tot een acceptabel niveau. Tot slot vermelden de handelaren dat de matige productie in de steenfruitsector afgelopen jaar gunstig was voor de blauwe bes.
Portugal: onbekende op de wereldmarkt
Het seizoen loopt ongeveer van mei tot september. Een teler vertelt jaarlijks het areaal te vergroten, daarmee moet ook de export uitgebreid kunnen worden. Uitvoer is er onder andere naar Spanje, Nederland, België, Scandinavië en het Verenigd Koninkrijk, vertelt een handelaar. Op de internationale markt heeft Portugal echter nog geen grote naam opgebouwd, hoewel de bessen een goede kwaliteit hebben, aldus een handelaar.
Spanje voorspelt lastige markt april
De eerste blauwe bessen van het seizoen worden in Huelva momenteel geplukt. Het seizoen loopt tot halverwege juli. Het is het ras Snowchaser waardoor de vroege start van het Spaans seizoen mogelijk is. Het volume van dit ras is echter beperkt. Daarnaast is er import uit Peru en Chili om de aanvoer jaarrond te houden. De oogst in Spanje heeft vanaf maart/april grotere volumes.
Een handelaar betoogt dat het goed is om vroeg in het jaar al te starten met binnenlandse oogst, omdat de versheid beter is dan die van de importbessen. De markt is momenteel goed met hoge prijzen. Vraag en aanbod zijn in balans. Wel wordt voor april een moeilijke situatie voorspelt, omdat er in de ramingen 30% meer geoogst wordt. Vorig jaar was er een overschot in Huelva waardoor de prijzen onder druk stonden. Sommige telers besloten daarom weer om te schakelen, terug naar de aardbeienteelt, waarvan het areaal met 9% gestegen is. De groei komt voor de blauwe bessen dan ook niet van een groter areaal, maar van nieuwe aanplant uit de afgelopen jaren die volop in productie komt. Volgens een handelaar was er sprake van een ware 'gold rush' waarbij ook niet-professionele telers in de teelt stapten. Het lichtpuntje is de groeiende vraag. De blauwebessenteelt is snel gegroeid en er wordt veel geïnvesteerd in nieuwe verpakkingslijnen en optische sorteerlijnen.
België: gecompliceerde markt voor blauwe bessen
De markt is heel erg in ontwikkeling geraakt de afgelopen twee jaar door wat overnames. Denk bijvoorbeeld aan de invloed van AH op Delhaize. In verhouding is in België een hogere vraag naar blauwe bessen dan in Frankrijk, omdat er in Frankrijk verhoudingsgewijs heel weinig blauwe bessen worden gegeten, weet een handelaar.
Voor zowel België als Frankrijk geldt: Bessen komen voornamelijk uit Chili en Peru; ook Spanje en Marokko beginnen voorzichtig op te starten. De eerste luchtvracht uit Mexico is ook gearriveerd.
De prijzen staan erg onder druk ten gevolge van gecompliceerde kwaliteit: er zijn hele goede en hele slechte bessen. Consumentenprijzen liggen tussen de 0,99 en 1,25 per schaaltje van 125 gram.
Nederland ontvangt eerste Spaanse bessen
De eerste Spaanse blauwe bessen zijn inmiddels aangekomen in Nederland. Dat seizoen begint normaliter eind januari, maar door investeringen in nieuwe rassen kunnen enkele telers in Huelva vroeg beginnen met oogsten. Naast de vroege Spaanse bessen is er aanvoer uit Chili op de markt. Voor de komende weken worden er grotere volumes uit dat Zuid-Amerikaanse land ingevoerd, maar dat zal niet merkbaar zijn in de prijzen. Door de kortere transporttijd van de Spaanse bessen, is de handel goed te spreken over de kwaliteit. Wel wordt de Aziatische markt in de gaten gehouden. Door de groei in de markt is de concurrentie stevig.
Peru ziet export stijgen
Op regeringsniveau wordt er gewerkt aan betere toegang tot de Amerikaanse markt voor de blauwe bessen. Een bezoek met een Amerikaanse delegatie aan de teeltregio in Ica moet hier aan bijdragen. De export kwam vorig jaar 57% hoger uit dan in het voorgaande seizoen, 41.329 ton in 2017 tegen 26.327 ton in 2016. Vorig jaar steeg de export naar de Verenigde Staten al. In waarde steeg de export met iets meer dan 46% naar 350 miljoen dollar. Daarmee was de VS ook de belangrijkste exportmarkt, al daalde het marktaandeel van 56% in 2016 naar 44% vorig jaar. Het Verenigd Koninkrijk (11%) en China (10%) namen de tweede en derde positie in. Naar verwachting kan China in de komende jaren doorstoten naar de tweede plek in de ranglijst.
In de komende vier jaren zal de export naar verwachting met 12% stijgen als gevolg van de groeiende vraag in de belangrijkste markten. Daarnaast stijgt de opbrengst en wordt geïnvesteerd in areaaluitbreiding.
Mexico exporteert naar China
De eerste Mexicaanse blauwe bessen zijn in China gearriveerd. Doel is om de bessen binnen 48 uur na de oogst in de Chinese schappen te hebben liggen.
Argentinië zet in op groei
De binnenlandse markt voor blauwe bessen is flink gestegen. Het seizoen begon in juni en loopt tot januari. De vraag op de binnenlandse markt steeg met 250%. Die groei is mede te danken aan een betere bekendheid bij de consument, nadat er verschillende campagnes opgezet waren in de afgelopen jaren.
Het areaal schommelt tussen de 1.900 en 2.100 hectare, die vooral in het noorden (Tucuman en Salta), aan de kust (Corrientes en Entre Rios) en in de regio Buenos Aires. De biologische teelt is met een opmars bezig. Het land telt ongeveer 600 hectare biologische teelt en er zijn meer hectare in omschakeling. Op die manier probeert het land zich te onderscheiden van de buurlanden. In oktober vorig jaar werd hagelschade gemeld door verschillende telers. Er werd gesproken over een verlies van 6% van de totale productie.
Ondanks de groeiende binnenlandse markt wordt het grootste deel van de productie geëxporteerd. De VS is de belangrijkste markt, goed voor 65% van de export. Daarnaast is Engeland een grote markt en wordt toegang tot Azië gezocht. Begin van dit jaar gingen de Chinese grenzen open voor onder andere de Argentijnse blauwe bessen. Andere exportmarkten zijn onder andere Rusland en Israël. Het exportcijfer voor dit seizoen komt uit rond de 18 miljoen kilo, wat vergelijkbaar is met het voorgaande seizoen. De laatste jaren kiezen de exporteurs steeds vaker voor zeevracht. Dit seizoen steeg dat volume met 20% tegenover 2016 en 40% tegenover 2015. Voor de uitvoer naar alle bestemmingen steeg het volume dat verscheept werd. Niet verwonderlijk daalde het volume luchtvracht.
Goede markt voor Chileense blauwe bessen
In de eerste week van dit jaar exporteerde Chili 8.032 ton blauwe bessen, waarvan 406 ton biologische. Dat volume viel hoger uit dan de geraamde 6.200 ton voor die week. Het "bevestigd hoe vriendelijk het klimaat is in de belangrijkste regio's met betrekking tot de ontwikkeling van het fruit," aldus de brancheorganisatie. Regen in de zuidelijke gebieden onderbrak de oogst wel, maar volgens de berichten heeft dat weinig gevolgen voor de export. Het aandeel van de zuidelijke teeltgebieden stijgt vanaf januari, als de oogst daar echt losbarst. De top van exportbestemmingen bestaat uit Noord-Amerika (58%), Europa (17%) en het Verre Oosten.
Het seizoen begon met enige vertraging, wat de markt voor de Chileense bessen een goede start gaf. Door het koele weer kleurde het fruit niet goed en begon de oogst eind november in plaats van begin van die maand. Door verschuivingen bij vliegmaatschappijen was het lastig om de blauwe bessen per luchtvracht te exporteren.
Hagel beschadigde oogst Uruguay
Hagel in oktober vorig jaar heeft in de regio Salto schade aangericht bij een aantal telers. De grootste schade werd aangericht op twee velden met blauwe bessen, die vrijwel volledig vernietigd werd. "In deze tijd van het jaar komen er bussen vol mensen uit de steden die de blauwe bessen willen plukken, dus dit is een catastrofe," reageerde een teler kort na de hagelbuien in oktober.
Verenigde Staten: vraag blijft stijgen
De vraag naar de blauwe bessen is hoog, terwijl het aanbod aan de lage kant is. De aanvoer uit Zuid-Amerika wordt omschreven als "een beetje krap," maar de aanvoer trekt aan. de importeur is zeer tevreden over de kwaliteit van de Zuid-Amerikaanse bessen dit jaar. Jaarlijks stijgt het volume en dit jaar is geen uitzondering, de vraag is groter dan ooit, aldus een handelaar. "Blauwe bessen zijn een commodity in de schappen, vergelijkbaar met bananen of andere producten," illustreert een handelaar. De prijzen zijn momenteel stabiel hoog, al doen retailers meer acties met de bessen.
Zuid-Afrika sluit seizoen met kleine kalibers
Het seizoen loopt volgende maand af. Tot nu toe staat de export op 6.380 ton voor het seizoen 2017/2018, dat is 2.200 ton meer dan de export in het voorgaande seizoen. Het volume blijft echter ver onder het geraamde volume van 8.000 ton. Dat zou het gevolg van de droogte kunnen zijn, aangezien de maten klein uitvallen, maar dat is nog onzeker. De totale productie komt dit seizoen uit tussen de 10.000 en 11.000 ton.
Voor de export wordt vooral luchtvracht gebruikt. Zo'n 4.280 ton koos het luchtruim, 2.100 ton koos het ruime sop. De beste exportperiode voor de Europese markt valt tussen week 37 en 47. De verdeling van de export is als volgt: VK (60%), EU (30%), Afrika (6%), Verre Oosten (3%), Midden-Oosten (1%). Een grote uitdaging voor de sector is de ontwikkeling van fytosanitaire verpakkingen voor export naar het Verre Oosten.