Zuid Afrika: drastische maatregelen redden druiventeelt in droge periodes

Wat doe je als druiventeler wanneer je geconfronteerd wordt met alweer het derde droge jaar op rij? Sinds januari is er slechts 36,6 mm neerslag gevallen en de watervoorraden zijn van 12.500 m3 per hectare teruggebracht naar 1.700 m3 per hectare.

Deze situatie vraagt om een rigoureuze aanpak en het bedrijf besloot dan ook om 75 hectare druivenranken te rooien. "We namen dit besluit al voor de laatste matige winter. We hebben ons rekenwerk gedaan en onszelf een wekelijkse limiet opgelegd. Tijdens de hittegolf van twee weken geleden, konden we de irrigatie niet opvoeren, we hebben simpelweg geen water genoeg als we het tot het einde van het seizoen willen kunnen redden," legt Servaas Badenhorst uit, algemeen directeur van Sigma Boerdery in Trawal, ten noorden van Clanwilliam. 

"We hebben water tot half februari en dat moet genoeg zijn om het seizoen door te komen."

Het rooien van de druiven, die feitelijk verliesgevend waren, of door subsidie van andere percelen maar net kostendekkend waren, bood het bedrijf echter wel de kans om haar plantage te verjongen. "We begonnen met de Autumn Royal, een ras dat het niet goed deed op dit bedrijf. Het ras kostte ons tweemaal zoveel werk om te krenten. Toen verwijderden we wat Red Globe en oude vertrouwde Thompson ranken, evenals Krissy, een ras dat we getest hebben ter vervanging van Flame." 

"We hebben zo'n twaalf hectare in ere hersteld met jonge druiven," vervolgt Stefan Bothma, teeltmanager op het bedrijf dat onderdeel is van de Grape Alliance groep. "Dit doen we om de vier tot vijf jaar achterstand die we opgelopen hebben vanwege de droogte en het rooien te beperken."

Servaas vertelt dat hij er vanuit gaat dat de jonge ranken minder water nodig hebben. Ook is het bedrijf nog steeds op zoek naar een vroeg rood ras en een laat blauw ras. 

In plaats van Thompson heeft het bedrijf Arra15 aangeplant evenals Arra29, dat gezien wordt als mogelijke vervanger voor de rassen Flame en Starlight. "Arra29 doet het uitstekend in Aussenkehr. Starlight is een erg arbeidsintensief ras. Flame is een prima ras zolang het fruit maar niet gaat barsten. Bij ons hebben we het ene jaar barsten het andere jaar niet. We hebben wat geëxperimenteerd met Flame. Dit jaar hebben we de ranken later gesnoeid en hebben we onze Etaphon applicatie toegepast om het verzurende effect van de beschermingsmiddelen op het irrigatiewater te verminderen en tot dusver zijn er geen barsten in het fruit ontstaan."

Eind vorige week is het bedrijf gestart met de pluk van Flame. Normaal gesproken volgen hun volumes Flame die uit Aussenkehr op maar gezien de vertragingen in het noorden is er nu sprake van enige overlap. 

Gezien de klimatologische omstandigheden focust het bedrijf zich op haar resterende areaal van 155 hectare en met succes. "De rassen Prima en Starlight zijn geplukt en Ralli ziet er ook goed uit. Dit gold ook voor Red Globe totdat een hittegolf twee weken gelden roet in het eten gooide. We hopen desondanks 60% van onze Red Globe-oogst te kunnen plukken."

Het bedrijf beschikt ook over een Crimson-areaal van 60 hectare en het ziet er naar uit dat ook dit jaar de gemiddelde jaarlijkse productie van zo'n 250.000 dozen gehaald zal worden. "Met Crimson zijn er nooit problemen. Iedereen kent dit druivenras dat goed in de koeling bewaard kan worden. Met Crimson valt er altijd wat te verdienen," vertelt Servaas. "Het is bovendien een vrij ras en daarom houden we van Crimson." Op Sigma Boerdery worden de Crimson druiven vanaf week 2 tot week 6 - 7 geplukt. Wanneer het bedrijf overschakelt op Crimson, komen de eerste volumes Flame uit Hexrivier ook op de markt. 

Een ander middellaat rood ras is Sunred Seedless, en ras dat elders niet meer in trek is. "Inderdaad, 'Sunred Speedless'," grapt Servaas. "Hier hoort het ieder jaar tot de top drie. We moeten de eerste slechte opbrengsten nog zien. Tot dusver zijn we niet ontevreden. Het ras brengt betere prijzen op dan de Flame druiven uit Hexrivier."

Op Sigma Boerdery is er besloten om de nadruk te leggen op een beperkt aantal rassen, die geteeld worden op grote percelen van 16 hectare. Sigma Boerdery kan in drie delen worden verdeeld, die ieder een eigen manager hebben en waar zo'n vier tot vijf rassen geteeld worden.

De druiven worden op het bedrijf zelf verpakt. Hun pakstation beschikt over een dagelijkse capaciteit van 25.000 dozen. 

Servaas is blij met de onafhankelijke handelspositie die het bedrijf dankt aan het feit dat het onderdeel uitmaakt van het teelt-exportbedrijf Cape Orchard Company/Grape Alliance. Stabiliteit is het uitgangspunt van het bedrijf dat liever vaste programma's heeft met supermarktketens als Tesco, Lidl en Kaufland dan dat het zich mee laat voeren op de woelige golven van de AGF-handel. Het bedrijf richt zich hierbij nog altijd met name op Europa, aangevuld met bestemmingen als Maleisië, het Midden-Oosten, Rusland, Mauritius, Noord-Afrika en Canada. Deze laatstgenoemde markt is betrekkelijk nieuw en zeer veelbelovend. "Na vorig jaar heb ik zo mijn bedenkingen bij het Verre Oosten," vervolgt Servaas. "Deze markt betaald goede prijzen maar werd vorig jaar overspoeld met druiven. Men eist er bovendien een volmaakt product. Als de druiven niet perfect zijn dan koopt men liever kersen."

Cijfers van de South African Table Grape Industry laten zien dat het druivenvolume in het Verre Oosten van 2,3 miljoen dozen van 4,5 kilo in 2015-2016 is gegroeid naar 4,8 miljoen dozen van 4,5 kilo vorig jaar. 

Nergens is de droogte erger dan hier in de regio Olifantsrivier. Boorgaten zijn de redding van de regio Hexrivier maar zijn hier geen optie omdat het water brak is. Servaas Badenhorst moet toegeven dat het soms moeilijk is om optimistisch te blijven vanwege de aanhoudende droogte in dit tamelijk afgelegen gebied. Vooralsnog weet het bedrijf zich echter te redden dankzij gezamenlijke inspanningen en haar moed om drastische maatregelen door te voeren. 

Voor meer informatie:

Servaas Badenhorst

Tel: +27 27 216 1661

Email: servaas@sigmaboerdery.co.za