De BTW-discussie blijft de maatschappelijke gemoederen bezighouden. Het kwam ook ter sprake in de eerste aflevering van het discussieprogramma de Stelling van Nederland. Jort Kelder die ook graag zijn mening geeft, presenteert het programma. Hij is voor voor een vrijstelling van groenten- en fruit, net als BN-ers Katja Schuurman en Giel Belen. De regering lijkt echter niet bereid de handschoen op te pakken. Alexander Pechtold vindt het te ingewikkeld. "Hoe moet je dan omgaan met de groenten op bijvoorbeeld een pizza quattro stagioni?", is zijn argument. Foodwatch vindt dat echter onzin: "Veel landen laten al zien dat differentiatie in btw-tarieven kan en werkt."
Die stelling is echter nog niet wetenschappelijk onderbouwd. De VU deed onderzoek naar de prijs als factor in voedingskeuze. Ze vonden een duidelijke relatie maar hebben nog onvoldoende onderbouwing om advies te geven over gerichte prijsmaatregelen. Misschien dat Leids onderzoek, dat onlangs bij treinreizigers werd afgenomen, meer licht op de zaak gaat werpen.
Ondertussen suddert de discussie door in kranten, tijdschriften en op tv. Marketingadviseur Berd Feenstra denkt dat het goedkoper maken van AGF niet automatisch zal leiden tot hogere consumptie, dus gezondheidswinst. Groenten en fruit zijn in Nederland al zo goedkoop. Toch eten zij het minste aan groenten en fruit vergeleken met andere Europeanen, geeft hij aan. Volgens NRC columniste en wetenschapster Rosanne Hertzberger blijkt uit een vergelijkend onderzoek van 160 prijselasticiteits-onderzoeken uit 2010 (dat is de verhouding tussen prijs en verkoop van een product) dat een algemene btw-verhoging niet eens zo ongunstig kan uitpakken voor ons gezonde voedselpatroon. Waar prijsstijgingen wél een drukkend effect hebben op aanschaf van frisdrank, uit eten gaan en vlees, is dat effect namelijk kleiner op de aanschaf van groenten.
Bloembollenkweker Wim Balder verlaat de discussie en vindt BTW-verhoging op de eerste levensbehoeften gerechtvaardigd, mits deze toekomt aan de agrarische sector. Het moet worden besteed aan toekomstbestendige landbouw, een betaalbaar gezond voedselpakket en een eerlijk inkomen voor de teler.
Bio-speciaalzaken starten campagne 'geen btw op bio'
Vrijdag 3 november is de aftrap van de campagne 'geen btw op bio'. Volkert Engelsman, topman van Eosta en de afgelopen maand door Trouw uitgeroepen tot meest invloedrijke duurzame Nederlander van 2017, zet om 12:30 uur bij Gimsel in Rotterdam de eerste handtekening onder de landelijke petitie 'geen btw op bio'. Het doel van de initiatiefnemers: in de eerste 100 dagen van het kabinet naar 0% btw op biologische voeding. Op 10, 11 en 12 november kunnen mensen alvast btw-vrij boodschappen doen bij hun biologische speciaalzaak.
De campagne 'geen btw op bio' is een initiatief van de Biowinkelvereniging waarin onder andere de biologische speciaalzaken van Ekoplaza, Natuurwinkel, Odin en Gimsel samenwerken. Met een petitie willen ze bij de Tweede Kamer aan de kaak stellen dat biologische voeding onterecht wordt belast. Want zolang de kosten van milieuvernietiging, zoals de massale insectensterfte, niet worden afgewenteld op de vervuiler maar op de belastingbetaler, is de prijs van biologisch geproduceerde voeding relatief te hoog.
Het is de taak van de overheid om drinkwaterbronnen, klimaat, biodiversiteit, bodem en gezondheid te beschermen en te behouden voor huidige en toekomstige generaties. De milieuvriendelijke biologische landbouw is daarin een brede en effectieve maatregel en zou volgens de Biowinkelvereniging daarom vrijgesteld moeten worden van btw. Op 10, 11 en 12 november kunnen mensen alvast btw-vrij boodschappen doen bij hun biologische speciaalzaak. De 6% btw op voedingsmiddelen wordt dan niet in rekening gebracht.
Volkert Engelsman, die de eerste handtekening onder de petitie zet, heeft afgelopen jaren vanuit zijn handelsbedrijf Eosta gewerkt om de echte kosten van voeding in kaart te brengen. Uit het onderzoeksrapport True Cost of Food, dat hij samen met de FAO heeft laten uitvoeren, blijkt dat de echte prijs van biologische voeding lager is dan gangbare voeding als de maatschappelijke kosten voor milieu en leefomgeving worden meegerekend. "Biologische voeding is niet te duur, maar gangbaar voedsel is te goedkoop", stelt Engelsman.
In 100 dagen naar 0% btw
Vanaf vrijdag 3 november kunnen burgers de petitie ondertekenen. Dat kan bij de kassa in biologische speciaalzaken of via de campagnewebsite Het doel is om minimaal 40.000 handtekeningen op te halen. De petitie met handtekeningen zal begin 2018 aangeboden worden aan de leden van de Tweede Kamer.