De vroege zomerregens en het koele weer in Zuid-Afrika hebben de start van de kersenpluk bij ZZ2 een aantal dagen vertraagd. "De eerste kersen die per luchtvracht naar het Verenigd Koninkrijk verzonden worden, zullen morgen geplukt worden. Ondanks de zachte winter, denk ik, dat we meer fruit kunnen plukken dan vorig jaar," vertelt Pieter de Wet, een kersenpionier uit Bushveld. "De fruitzetting was dit jaar zeer goed."
De zware hagelstorm die schade aanrichtte in het gebied ten westen van Johannesburg heeft het bedrijf gelukkig niet getroffen.
Wel vliegen er zo nu en dan arenden en gieren over deze kersenboomgaarden die naast het Buffelpoort reservaat liggen, zo'n 30 kilometer ten zuiden van Rustenburg, in het droge noordwesten van Zuid-Afrika. Een regio waar men niet snel aan zou denken als het over de kersenteelt gaat. Tot voor kort was de kersenteelt in Zuid-Afrika voornamelijk geconcentreerd in de veel koelere provincie Free State in het oosten en in Mpumalanga Highveld en de appelregio Koue Bokkeveld.
Pieter de Wet en zijn broer Nols teelden al jaren perziken en nectarines op hun bedrijf aan de voet van de Magaliesberge toen een reis naar de Verenigde Staten zorgde voor een koersverandering van het familiebedrijf. "We waren op zoek naar nieuwe perzikenrassen en onze adviseur, Professor Daan Strydom, kent de medewerkers van Zaiger Genetics erg goed. We bezochten perzikentelers in Californië die ons vertelden dat perziken een alledaagse product waren geworden en dat ze uitkeken naar lucratieve categorieën zoals kersen en blauwe bessen om hun bedrijven te redden. Zo gebeurde het dat ik voor kersen koos en mijn broer voor blauwe bessen," legt Pieter uit tijdens een wandeling door de boomgaard vol Minnie Royal en Royal Lee kersenbomen en waar een luchtkanon met enige regelmaat van zich laat horen om vogels, apen en bavianen op afstand te houden.
Pieter de Wet in een boomgaard van drie jaar oud
"Ik ben erg enthousiast over de nieuwe kersenboomgaarden"
De eerste kersenbomen werden 10 jaar geleden geplant en het bedrijf vermarktte het fruit aanvankelijk zelf. Het zond zijn eerste kersen naar handelaren in het Verenigd Koninkrijk die onder de indruk waren van de hoge Brix van de kersen die beschikbaar waren in een periode dat er nergens kersen te krijgen waren. "Ongeveer drie jaar geleden hield ik een presentatie voor ZZ2 over het marktpotentieel van kersen en het bedrijf was erg enthousiast. ZZ2 is bereid om risico's te nemen en ik ben erg blij dat we met elkaar samenwerken. Kersen bieden geweldige mogelijkheden."
Het bedrijf in Northwest , waar voortdurend nieuwe rassen worden getest, heeft twee nieuwe tegenhangers die er veel op lijken. Eén is gunstig gelegen nabij Johannesburg en de luchthaven Lanseria, waar de koude winters het mogelijk maken om meer verschillende kersenrassen te telen. In Polokwane, in de provincie Limpopo, investeert ZZ2 ook in nieuwe kersenboomgaarden. Volgend jaar wordt de eerste oogst van de halve hectare tellende proefboomgaard verwacht. De kersen van deze plantage zullen mogelijk nog wat vroeger zijn dan die in de provincie Northwest.
"Kersenafzet is als een ferrari rijden. Zodra Chili erbij komt, willen wij over de finish zijn."
De periode waarin ZZ2 zijn kersenoogst kan niet beter. "Wanneer kersentelers in Chili aan de pluk van hun eerste ras toe zijn, beginnen wij aan ons derde. De rassen worden beter naarmate het seizoen vordert, de maten worden groter en het fruit heeft een hoger suikergehalte," legt De Wet uit. "Onze kersen hebben een aangename Brixwaarde van 26 en soms zelfs 30."
"Toen we vorig jaar in de tweede helft van ons tweede ras zaten, kwam Chili op de markt met grote kersen. We hebben toen besloten onze kersen aan lokale verwerkers te verkopen wat goed heeft uitgepakt. De productie uit de Westkaap komt tegelijk met die uit Chili op de markt, een maand na ons. Tegen die tijd willen wij ons seizoen beëindigd hebben. Het is een kort en compact seizoen. Het is net als een Ferrari, ze bloeien en zes weken later kunnen de eerste vruchten al geplukt worden."
Naast het Verenigd Koninkrijk is het Verre Oosten ook een goede markt voor kersen, evenals het Midden-Oosten en India. Vorig jaar werden er 40 ton geëxporteerd maar dit seizoen zal dat 20 ton meer zijn.
Kersen telen in de Afrikaanse 'bush'
"Hoewel we in de provincie Northwest gevestigd zijn, hebben we hier toch een bijzonder microklimaat. De maximale dagtemperatuur is milder dan in Rustenburg dat 400 tot 500 meter lager gelegen is. Het Magalies gebergte beschermt ons tegen hagel en dat is een groot voordeel. Al onze nieuwe bomen zijn overdekt met zwarte schaduwnetten omdat deze zorgen voor een zachter klimaat. De temperaturen kunnen hier enorm oplopen en eind september en begin oktober waait hier een verzengende wind. Kersenbomen kunnen deels door middel van snoeien of het gebruik van licht worden gemanipuleerd. Schaduwnetten maken dan ook een groot verschil."
Nieuwe boomgaard op een plek waar vroeger het vee graasde. Alle nieuwe boomgaarden worden voorzien van schaduwnetten
Het bedrijf werkt volgens de principes van ZZ2's beroemde natuurfarm. Al het water wordt gezuiverd door het kwartsiet van de Magaliesberge. "De grondsoort hier heet rode Hutton. Adviseurs grappen regelmatig dat we onze grond in zakken als compost kunnen verkopen in de Kaap!"
Gedurende de bloeiperiode worden er zo'n drie weken lang tien bijenkorven per hectare geplaatst en de gezonde bijenpopulatie garandeert een optimale fruitzetting. De bloeiende boomgaarden zijn inmiddels ook een gewilde locatie voor trouwfoto's geworden in Rustenburg en omstreken.
Kersen in oktober zijn echter niet het enige unieke wat dit bedrijf te bieden heeft. Op de hellingen rondom de boomgaarden groeit namelijk een inheemse orchideeënsoort, waarvan de bevruchting door een mot voor het eerst op dit bedrijf op beeld werd vastgelegd.
Pieter de Wet is erg enthousiast over zijn kersen. "Kersen staan aan de vooravond van hun grote succes. Ik kan dan ook niet wachten tot de andere twee boomgaarden productief worden."
Voor meer informatie:
Clive Garrett
ZZ2
Tel: +27 15 395 2040
Email: clive@zz2.co.za