Laurens Maartens, NBWM:
"De échte pijn van de rel tussen Turkije en de VS"
De Amerikaanse president Donald Trump heeft niet alleen ruzie met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un, maar nu ook met de Turkse regering. De Verenigde Staten hebben maandag alle niet immigratie-gebonden visadiensten in Turkije opgeschort. De maatregel is een reactie op de arrestatie van een medewerker van het Amerikaanse consulaat in Istanbul. De Turkse ambassade in Washington maakte een paar uur later bekend dat er ook geen visa meer worden verstrekt, zodat een nieuwe politieke rel dreigt. Op valutamarkten ging de lira meteen met ruim 4% onderuit ten opzichte van de euro.
Tekort op lopende rekening
De terugval van de lira kan Turkije behoorlijk wat problemen opleveren. Het land heeft een tekort op de lopende rekening. Dat betekent dat de waarde van de goederen en diensten die Turkije invoert groter is dan de waarde van exportproducten. Volgens handelsbank Macquarie is het tekort in het afgelopen kwartaal ongeveer €4 miljard per maand: het hoogste niveau sinds 2013. Gebruikelijk moet het verschil gefinancierd worden door geld te lenen in het buitenland. Door de daling van de lira wordt dat echter steeds lastiger. Momenteel kan 4,34 lira omgeruild worden voor € 1. Een jaar geleden was dat nog 3,40 lira en tien jaar geleden slechts 1,71 lira.
Twijfelachtige reserve
Op het eerste oog heeft de Turkse centrale bank voldoende reserves om de invoer van goederen en diensten voorlopig te financieren. De voorraad goud en vreemde valuta komt op circa $ 130 miljard. Een jaar geleden was dat echter nog $ 140 miljard. Bovendien worden ook grote bedragen meegerekend die door commerciële banken bij Turkse centrale bank zijn ondergebracht. Volgens een berekening van UBS eerder dit jaar ligt de werkelijke waarde van de valutareserve zelfs dichter in de buurt van $35 miljard.
Escalatie
Turkije kan behoorlijk in de problemen komen als de politieke rel escaleert. Toch heeft de lira zich na de aanvankelijke correctie iets hersteld. Dat heeft er voor een deel mee te maken dat handelaren verwachten dat beide landen de situatie niet op de spits willen drijven. Turkije is lid van de NAVO en de luchtmachtbases zijn voor de Verenigde Staten van groot strategisch belang. Aan de andere kant speelt mee dat de Turkse regering in de Ankara weinig baat heeft bij het ontwrichten van de economie. Een andere factor achter het herstel is het tijdstip waarop de felle daling plaatsvond.
Aziatisch heksenuur
De terugval van de lira kwam namelijk midden in de nacht in een stroomversnelling. Dat gebeurde namelijk in het zogenoemde 'Aziatische heksenuur'. In de twee uur tussen het sluiten van de valutahandel in New York en het moment waarop de handel op de belangrijke Aziatische beurzen van start gaat, zijn er nauwelijks tot geen grote partijen actief. In deze periode is het handelsvolume slechts 2% van de omzet tijdens het hoogtepunt van de handelsdag. Als in het heksenuur een koers wordt bereikt waarop grote partijen hun computers hebben geprogrammeerd om een positie te sluiten, kan er plotseling een heel groot aanbod ontstaan. Tijdens normale handelsuren kunnen marktpartijen daar goed op inspelen, maar in het heksenuur leidt dat tot forse koersbewegingen.
Andere slachtoffers
De lira is niet de eerste munt die slachtoffer wordt van het Aziatisch heksenuur. Een jaar geleden ging het Britse pond al even razendsnel onderuit en begin 2016 kreeg de Zuid-Afrikaanse rand een gevoelige tik. Zolang de politieke spanning niet verder oploopt kan de lira zich op korte termijn waarschijnlijk wat herstellen. Maar zolang de betalingsbalans van Turkije niet in evenwicht is en banken vraagtekens zetten bij de kwaliteit van de valutareserve, moet er heel wat gebeuren om de glijvlucht van de afgelopen jaren om te buigen.
Voor meer informatie:
Laurens Maartens
Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij
Beursplein 5
1012 JW Amsterdam
Tel: 020-5782434
Laurens@nbwm.nl
Laurens Maartens is valuta-expert bij de Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij (www.nbwm.nl). Hij is in 1998 zijn loopbaan begonnen bij de Zwitserse bank UBS. Sindsdien is hij werkzaam geweest bij verschillende partijen in binnen- en buitenland. Hij geeft commentaar op de actuele valuta-ontwikkelingen in kranten, op websites en op de radio. Daarnaast verzorgt hij lezingen en trainingen voor ondernemers op het gebied van valutamanagement. Hij drukt daarbij deelnemers op het hart om vooral te kiezen voor eenvoudige en goedkope valutaproducten. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer. Deze informatie is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen via de Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij NV.