Amerikaanse consumenten hebben in de afgelopen jaren tot 49% meer moeten betalen voor aardappelen. De reden hiervoor is de vorming van een Amerikaans aardappelkartel.
Dit blijkt uit een verslag met de naam "The OPEC of Potatoes: Should Collusive Agricultural Production Restrictions Be Immune from Antitrust Law Enforcement?" ("Het OPEC van de aardappelsector: Mogen geheime productiebeperkingen voor de landbouw wel immuun zijn voor antitrust-wetgeving?"). Het onderzoek is uitgevoerd door Melanie Stalling Williams, Michael Williams en Wei Zhao. Melanie Stalling Williams is verbonden aan de California State University. Michael Williams is de directeur van het Economics Competition Research Institute, terwijl Wei Zhao bij ditzelfde instituut als consultant werkzaam is.
De telers die onderdeel zijn van de onderzochte coöperaties maakten gebruik van drones om hun productie te controleren. Zodoende konden de telers nauwkeurig het volume bepalen dat ze zouden moeten produceren om de prijzen zoveel mogelijk toe te laten nemen. Met dit systeem werd geprobeerd om de winst te maximaliseren aan de hand van een verminderd en op elkaar afgestemd volume in plaats van dat er sprake zou zijn van een markt waarin eerlijke concurrentie plaatsvond.
Controle over 60% van de productie
Het aardappelkartel had in 2005 controle over 60% van de aardappelproductie van de VS. Tijdens dat jaar en in de seizoenen die daarop volgden, maakten de coöperaties in het geheim afspraken om de productie van aardappelen te verminderen, zodat een hogere prijs en meer omzet kon worden verkregen.
Williams legt op de site van de California State University uit dat iedereen die in de afgelopen 10 jaar aardappelen heeft gekocht, hier door de kartelvorming veel meer heeft moeten betalen dan nodig. "Elke keer dat jij naar een McDonalds bent gegaan en iets hebt besteld waar zetmeel in zat, heb jij teveel betaald," aldus Williams.
Het werk van Williams, Williams en Zhao is het resultaat van een open onderzoek naar de methodes van Amerikaanse aardappeltelers. Eerder heeft een consumentenvereniging deze telers aangeklaagd.
De coöperatie United Potato Growers of America heeft in 2007 zonder goede reden zijn productie met 20% verminderd. Dit heeft geleid tot een significante toename in de kosten van aardappelen voor consumenten. Verse aardappelen kostten hierdoor ongeveer 30% meer, terwijl 48,7% meer moest worden betaald voor rode aardappelen. "Dit is een significante aanslag op het maatschappelijk welzijn, gezien aardappelen een basisproduct zijn in het voedingspatroon van Amerikaanse burgers," aldus Williams.
De coöperatie United Potato Growers of America heeft in 2007 zonder goede reden zijn productie met 20% verminderd. Dit heeft geleid tot een significante toename in de kosten van aardappelen voor consumenten. Verse aardappelen kostten hierdoor ongeveer 30% meer, terwijl 48,7% meer moest worden betaald voor rode aardappelen. "Dit is een significante aanslag op het maatschappelijk welzijn, gezien aardappelen een basisproduct zijn in het voedingspatroon van Amerikaanse burgers," aldus Williams.
Hoewel het conflict tussen beide partijen in 2015 buiten de rechtbank werd opgelost, worden er volgens Williams steeds meer soortgelijke rechtszaken aangespannen met betrekking tot de sectoren voor zuivel, champignons en eieren. Hoewel er nog geen oordelen zijn geveld, zal het volgens haar interessant zijn om te zien hoe deze rechtszaken aflopen gezien er twijfel is over in hoeverre de praktijken van de telers rechtmatig zijn.