Advies FAVV:
"Eet aardappelen, rabarberstelen, spinazie en rode bieten met mate"
Aardappelen
Aardappelen kunnen relatief grote hoeveelheden solanine en chaconine bevatten. Dit zijn toxische stoffen. Ze zijn niet dodelijk voor de mens, maar bij een hoge dosis kunnen ze ernstige neveneffecten veroorzaken: braken, daling van de bloeddruk, hoofdpijn en zelfs hallucinaties en bloedingen (bloeding van het netvlies en gastro-intestinale bloedingen).
Solanine komt snel tot ontwikkeling rond de kiem en onder de schil van de knol van de aardappel wanneer die in het licht blijft liggen en geeft die een groene kleur. Daarom moeten de knollen buiten het bereik van licht worden bewaard. Aubergines bevatten eveneens solanine maar in een hoeveelheid zonder gevaar voor de consument.
Solanine en chaconine worden door de aardappel aangemaakt als reactie op stress bij de teelt of op eventuele letsels en beschermt tegen schadelijke effecten van insecten (coloradokevers). Koken is een goede methode om de toxiciteit van het gewas te milderen aangezien die ongewenste stoffen in het kookwater worden verwijderd. Over het algemeen wordt aanbevolen om de groene delen van de aardappelen te verwijderen en geen rauwe aardappelen te consumeren.
Rabarberstelen
Rabarberstelen, spinazie en bieten bevatten hoge gehalten van oxaalzuur/oxalaat. Bepaalde omgevingsomstandigheden zoals droogte zouden de opstapeling van oxalaat in de groenten in de hand werken. Door die groenten in water te koken kan het oxalaatgehalte worden verminderd. Er wordt aanbevolen om die groenten met mate te consumeren, in het bijzonder voor personen die lijden aan hyperoxalurie en/of die gevoelig zijn voor nierstenen.
De consumptie van rabarberbladeren kan toxische effecten veroorzaken. De vastgestelde symptomen na inname zijn maagpijn, diarree, misselijkheid, braken, alsook nierletsel. Enkele gevallen van sterfte na de consumptie van rabarberbladeren werden gemeld. In het begin werd de toxiciteit van de rabarberbladeren hoofdzakelijk toegeschreven aan het vrij hoge gehalte aan oxaalzuur/oxalaat. Het is echter waarschijnlijk dat de antrachinonen ook een rol spelen in de toxiciteit. Het wordt dan ook afgeraden om rabarberbladeren te consumeren.
Rode bieten
In Frankrijk zijn collectieve voedseltoxi-infecties (CVTI's) vastgesteld die gelinkt zijn aan de consumptie van rauwe bieten. Die voedseltoxi-infecties uiten zich in spijsverteringsproblemen, diarree of braken, snel na de consumptie. Geen enkele wetenschappelijke uitleg heeft tot nu toe de oorzaak ervan te kunnen verklaren.
Een comité van experts onderstreept het feit dat de rode biet een groente is die reeds generaties lang traditioneel gekookt wordt geconsumeerd. Dat gebruik zou gebaseerd kunnen zijn op een profane kennis van bepaalde risico's die potentieel verband zouden kunnen houden met de consumptie van rauwe bieten. De bieten mogen evenwel koud worden geconsumeerd, maar ze moeten dan vooraf gekookt geweest zijn. Voorzichtigheidshalve geven de experts de consumenten en de beheerders van collectieve grootkeukens de aanbeveling om de consumptie of het opdienen van rauwe bieten te vermijden.
Bron: FAVV