V.l.n.r.: Luc Vanoirbeeck, adviseur Europees en Internationaal beleid BoerenbondLeslie Lambregts (FAVV), Philippe Appeltans (VBT), Veerle Vandersypt (Fresh Trade Belgium) en Philippe Binard (Freshfel).
Veerle van der Sypt: low profile
Veerle Van der Sypt gaf aan dat ze als België exporteurs zeer afhankelijk zijn van andere Europese landen. "Binnen de Europese markt is er ook veel protectionisme. Stel dat we tomaten op de Franse markt promoten, houden we dat best low profile. Ook op de Duitse markt ligt de focus op lokaal product, maar gelukkig merken wel wel degelijk een effect van de VLAM-promoties van bij ons. Het Rusland-embargo hakt er nog steeds in. "In derde landen is promotie van ons eigen land heel belangrijk. Zeker bij de nieuwe markten die ons niet kennen, kunnen we ons als België profileren. Er zijn ook wat ideeën rondom een gezamenlijk merk."
Philippe Appeltans: slimmer en wendbaarder
Hoe moeten we in de toekomst met moeilijkheden als Rusland en de Brexit omgaan? "Slimmer en wendbaarder", vond Philippe Appeltans van het VBT. "We hadden jaren geleden ook veel minder, veel minder afzetmarkten. Dat is in een paar jaar allemaal veranderd, die tijd komt nooit meer terug. We gaan naar een groter productaanbod en een grotere diversiteit in markten. Dat zal een uitdaging worden, maar onze sector gaat dat wel kunnen. We moeten hierop verder zetten. Daarnaast moeten we qua promotie combinaties gaan opzoeken met andere sectoren en producten zoals kaas en bier." Het zijn volgens Philippe juist de grote verschuivingseffecten die in de toekomst een uitdaging worden. Rusland was bijvoorbeeld een perenverhaal, maar het is de appelmarkt die het moeilijker kreeg. Het handelsconflict tussen Turkije en Rusland zorgt ervoor dat er nog steeds geen Turkse tomaten naar Rusland mogen en die komen dan weer in Duitsland terecht. We moeten dit soort zaken meenemen in de toekomst en hierop anticiperen."
Philippe Binard van Freshfel: onderschatten consequenties Brexit
"Europa heeft de Russische markt verloren, dat is ongeveer 2,2 miljoen ton in volume. Het verlies door de Brexit zou 3 miljoen ton betekenen. "Veel mensen onderschatten de consequenties van de Brexit. We zien nu al wat problemen, maar dat is nog maar het topje van de ijsberg. We moeten rekening houden met veel zaken, te denken aan invoertaksen in de toekomst en logistieke problemen bijvoorbeeld."
Leslie Lambregts, FAVV: Fytosanitaire eisen bij nieuwe markten
Het FAVV heeft een belangrijke rol als het gaat om het fytositaire gedeelte bij nieuwe exportlanden. Leslie Lambregts van het FAVV geeft aan dat Vlaanderen de laatste jaren meer heeft geïnvesteerd in het uitbreiden van de diensten met betrekking tot het openen van nieuwe exportmarkten. Er komen verschillende stappen bij kijken. Wanneer we de eisen kennen stellen wij een dossier op en daarin leggen we uit wat de situatie is op fytosanitair gebied. Door de autoriteiten van die derde landen gebeurt er nog een best-risk-analysis. We weten dan welke beheersmaatregelen we hier moeten toepassen. Vaak komt er nog een inspectiebezoek, voordat de export mogelijk is. Dat neemt meestal jaren in beslag, vier jaar is niet uitzonderlijk. Het mooie is dat het steeds sneller kan. Brazilië is een mooi voorbeeld met haar 2,5 jaar. Hieruit kunnen we veel leren om het in de toekomst ook voor andere dossiers sneller en beter te doen. We moeten dan de ideale samenwerking hebben tussen de sector, het voedselagentschap, de post ter plaatse en de provincie. Voor de toekomst moeten we nog meer focussen en investeren in die samenwerking. Onze producten zijn veilig en collega's in derde landen hebben er vertrouwen in. We moeten nog meer aandacht leggen op onze sterke punten."
Het kan nog sneller
Philippe Appeltans geeft aan we 'nooit niet vlug genoeg gaan' als het gaat om het openen van nieuwe markten. "Het komt nog al eens voor dat de tegenpartij uw dossier maandenlang bij een andere partij blijft liggen. Dit omdat er geen afspraken zijn over het termijn waarbinnen geantwoord moet worden. Ik denk dat de samenwerking wel goed loopt, maar het kan nog sneller. Het FAVV heeft een uitstekende reputatie in het buitenland en ze willen de reputatie van 'beste leerling van de klas' ook behouden. Op sommige gebieden verschillen we nog van mening, maar dat is gezond. Wij willen ook geen risico's nemen op een markt, maar we moeten ook niet te streng zijn, want dat verhoogt de kosten. Dan is het ook niet meer interessant om in te spelen op een onderhandelprotocol."
Leslie Lambregts reageerde hier nog op: "Met beste leerling van de klas zijn, wil ik vooral zeggen dat buitenlandse organisaties veel respect hebben voor o.a. ons controlesysteem en onze brede aanpak. Als het gaat over fytosanitaire eisen, zijn wij zeker de vragende partij om meer eisen te stellen dan hetgeen Europees voorzien is. Misschien dat daar de AGF-sector haar verantwoordelijkheid voor moet nemen. Het gaat nu misschien sneller maar of dit op langere termijn beter is betwijfel ik."
Protectionistisch denken doorbreken
Ook de binnenlandse markt is belangrijk. Zijn we die niet te weinig aan het bewerken de laatste jaren? Philippe Appeltans: "Hoe kunnen we het protectionistisch denken doorbreken? Mocht nu iedereen ervan overtuigd zijn dat groenten en fruit van bij ons in een straal van 400 kilometer rond een lokaal productiegebied is - dan liggen wij natuurlijk fantastisch als Vlaanderen. De realiteit is jammer genoeg anders, velen gaan nog voor het eigen land."