EU Novel Food regelgeving
Filip merkt op dat er in de media steeds meer berichtgevingen zijn van dit product. "Een deel van de fruittelers en handel schijnt helaas niet te weten dat er een strikte EU Novel Food regelgeving is. Ik werk al enige jaren met Haskap om rasvergelijkingen te doen en enkele teelttechnische aspecten te onderzoeken, maar voor de EU is dit een vrucht die (nog) niet vermarkt mag worden."
Groot risico
Filip werd zelf ook met dit probleem geconfronteerd bij de opstart van de kiwibes. "Het is pas sinds eind 2016 dat er binnen de EU echt complete duidelijkheid bestaat voor de kiwibes. Nu is de kiwibes (Actinidia arguta) opgenomen in de lijst van novel food. De Honingbes of Haskap staat niet in deze lijst, geen enkele lidstaat kan immers een gebruiksgeschiedenis aantonen in de EU van voor 15/5/1997. Commercialisatie in de EU is dus niet toegestaan. Het is aangewezen om eerst de aanmelding van de teelt van Haskap voor de regelgeving in orde te brengen vooraleer men promotie voert voor de vrucht. Volgens hem is het een 'vrij onzinnige' wetgeving. "Maar sommige lidstaten doen er heel moeilijk over. Ik probeerde al met een dossier via onze overheidsdiensten een toelating te krijgen, maar dat is niet evident. Het kost redelijk wat geld en het vergt ook heel wat tijd. Zeker omdat een vereenvoudigde procedure niet zal kunnen. Met de kiwibes konden we nog 'verwijzen' naar de groene en gele kiwi."
Novel Food - bescherming consument
Wereldwijd zijn er duizenden platensoorten die ook wel Novel Foods worden genoemd. De Europese Novel Food-verordening is de waakhond om de introductie van 'nieuwe' voedingsmiddelen in de EU te regelen. Volgens de verordening zijn Novel Foods levensmiddelen en voedingsingrediënten die vóór 15 mei 1997 nog niet in signficante mate werden geconsumeerd in de Europese Unie. De Novel Food-wetgeving ontstond midden jaren negentig toen de EU geconfronteerd werd met voedingsmiddelen waaraan gentechnologie te pas kwam. Men wilde een regelgeving om de consument te beschermen tegen voedingsmiddelen die mogelijk veiligheidsrisico's inhouden. De regels inzake het in de handel brengen van Novel Foods zijn daarom op Europees niveau geharmoniseerd via de Verordening 258/97/EG van 27 januari 1997.
Procedure - 3,5 jaar
Alvorens een Novel Food in de handel mag worden gebracht, moet het onderworpen worden aan een wetenschappelijke evaluatie. Op basis hiervan zal het al dan niet een toelating krijgen om binnen de EU te kunnen worden verhandeld. Een Novel Food kan pas binnen de EU worden verkocht als er een zeer uitgebreid en duur veiligheidsdossier is goedgekeurd. De gemiddelde tijd voor autorisatie bedroeg drieënhalf jaar en de kostprijs om de procedure te doorlopen varieert van € 20.000,- tot enkele honderdduizenden euro's.
Nieuwe wet in 2018
De Novel Food-wetgeving is bijna twintig jaar oud. De nieuwe Europese Novel Food-wetgeving moet een einde maken aan de slepende toelatingsprocedures die nieuwe voedingsproducten tot nu toe van de markt konden houden. Ze is goedgekeurd op 25 november 2015 maar treedt pas op 1 januari 2018 in werking. In de nieuwe versie valt vooral de nieuwe gecentraliseerde autorisatieprocedure op. De aanvragen moeten worden ingediend bij de Europese Commissie (in plaats van bij de autoriteit van de desbetreffende lidstaat) en het is de EFSA die de risicoanalyse uitvoert. Een lidstaat kan zelf geen Novel Food meer goedkeuren of afwijzen onafhankelijk van de EU. Er komt een transparantere werkwijze en de nieuwe wetgeving zal ook de marktintroductie van traditionele voeding uit derde landen vergemakkelijken. Helaas is de nieuwe nog niet in werking en moeten we het nu nog met de 'oude' regelgeving doen", besluit Filip.
Voor meer informatie:
Filip Debersaques
Hoofdlector Tuinbouw
Universiteit Gent
Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen
Toegepaste Biowetenschappen
Campus Schoonmeersen – gebouw C
Valentin Vaerwyckweg 1
B-9000 Gent
T + 32 9 243 24 89
F + 32 9 242 42 79