‘Lokken en doden-strategie’ remt voortplanting Suzuki-fruitvlieg
De suzuki-fruitvlieg (Drosophila suzukii) heeft zich in de afgelopen jaren definitief gevestigd in Nederland en veroorzaakt toenemend schade aan met name zacht fruit zoals kersen, blauwe bes, bramen en framboos. In tegenstelling tot de gewone fruitvlieg kan deze fruitvlieg eitjes leggen in onbeschadigd fruit dat nog aan de struiken hangt. In zuidelijke delen van Europa en aan de westkust van de USA lopen de oogstverliezen inmiddels al hoog op.
In het EU-project 'Dropsa' wordt gewerkt aan diverse opties om de schade door deze fruitvlieg te beperken. Daarbij wordt onder andere gekeken naar preventieve maatregelen zoals netten, het ruimen van afgevallen fruit en spuiten met chemische middelen op basis van waarneming. Er zijn effectieve vallen met lokstoffen in de handel die in de praktijk gebruikt worden om op tijd de aanwezigheid van de suzuki-fruitvlieg te bepalen. In de fruitteelt kunnen chemische middelen echter slechts in een korte periode ver voor de oogst gebruikt worden, omdat er geen residuen van deze middelen meer op het fruit mogen zitten bij de oogst. Daardoor is de aanpak van de plaag met deze middelen maar heel beperkt mogelijk. Biologische bestrijding is één van de alternatieve opties voor chemische middelen. Tot nu toe blijken de bestaande biologische bestrijdingsproducten in Nederland als gewasbespuiting echter niet effectief genoeg.
Insecten-dodende schimmels
Er zijn diverse schimmelproducten die ingezet worden tegen een scala aan plagen. Er zijn in Nederland drie producten toegelaten voor gebruik in de praktijk: Botanigard (Beauveria bassiana), BIO1020 (Metarhizium brunneum) en PreFeRal (Isaria fumosorosea). Geen van deze producten blijkt echter voldoende effectief om de suzuki-fruitvliegen te doden en hun voortplanting te stoppen. Hoewel twee van deze producten wel een deel van de vliegen doodt, gebeurt dit te traag en hebben de vliegen al flink wat eieren kunnen afzetten in het fruit voordat ze dood gaan. Het lijkt daarom weinig zinvol om deze middelen toe te passen als gewasbespuiting.
Lokken en doden
Een andere optie is om deze schimmels niet te spuiten over het gewas maar om ze samen met lokaas in het veld te plaatsen. Jonge vliegen worden daarheen gelokt en besmet met de schimmel. Een voordeel hiervan is dat er minder schimmel nodig is en dat de vliegen met een hogere dosis van de schimmel in aanraking komen. Het systeem werkt alleen als de schimmels binnen enkele dagen hun werking kunnen doen.
In eerder onderzoek heeft Wageningen Plant Research al een selectie van nieuwe insecten dodende schimmels verzameld in de natuur. Een aantal van deze schimmels bestrijdt zeer effectief lastige plagen als engerlingen van de meikever en emelten van de langpootmug. Om te bepalen of één of meer van deze schimmels bij de 'lokken en doden'-strategie werken, is één van de betere nieuwe schimmels (Metarhizium robertsii) getest naast twee commercieel beschikbare producten, namelijk Botanigard en PreFeRal.
Nieuwe schimmel bijna 100% effectief
Om de waarde van 'lokken en doden' voor bestrijding van de fruitvlieg te testen, is een proef in kooien uitgevoerd. In kooien is een bakje met een schimmel-blauwe bes mengsel geplaatst en zijn jonge ongepaarde vliegen losgelaten. Over een periode van 4 weken is bepaald hoeveel nakomelingen van de fruitvliegen uit deze bessen kwamen. Daarnaast is in een aparte proef voor 2 schimmels (Metarhizium robertsii en Botanigard) bepaald of en hoeveel schimmel door de vliegen wordt opgepikt in de kooien met de schimmel-bessen. Uit deze proef bleek dat beide schimmels worden opgepikt door de vliegen en dat de vliegen meer Metarhizium robertsii sporen oppikken dan sporen van Beauveria bassiana (Botanigard). In de kooiproeven bleek Metarhizium robertsii de voortplanting van de fruitvliegen bijna volledig te blokkeren. Na 4 weken werden er gemiddeld 5 nakomelingen gevonden per kooi terwijl in de onbehandelde kooien met bessen er na 4 weken 83 nakomelingen uit de bessen kwamen. Het product PreFeRal had geen effect (70 nakomelingen). Botanigard was wel in staat om de voortplanting te stoppen maar te laat. Pas na 2 weken stopte de voortplanting waardoor er al flink wat nakomelingen waren en in totaal na 4 weken 24 nakomelingen.
Perspectief praktijk
Of deze methode van 'lokken en doden' ook in de praktijk gaat werken, moet nog blijken. Het lokaas met schimmel moet dan namelijk concurreren met het fruit in het veld. Als de beschikbare lokstoffen voor de suzuki-fruitvlieg aan het lokaas worden toegevoegd voordat het fruit rijp is, lijkt er zeker kans op een succesvolle bestrijding.
Welk lokaas in een veld geschikt is voor een goede werking, is nog onbekend en wordt ook onderzocht. In 2017 staat een opschaling van het onderzoek met deze 'lokken en doden' -strategie in de praktijk gepland.
Dit onderzoek wordt uitgevoerd in het Europese project Dropsa.
Bron: WUR