De mandarijnenhoofdstad van de wereld ligt in China. Het land is veruit de grootste producent van het kleine citrus. Volgens cijfers van USDA wordt er dit seizoen 20 miljoen ton mandarijnen geoogst. Op afstand volgt de EU met 3 miljoen ton. Daarna volgend drie landen relatief dicht op elkaar: Japan (1,1 miljoen ton), Marokko (1,07 miljoen ton) en Turkije (1,04 miljoen ton). De grootste exporteurs zijn China (660.00 ton), Turkije (570.000 ton), Marokko (460.000 ton) en de EU (260.000 ton).
Australisch seizoen van start
De oogst begon drie weken geleden met de Alfourer (Nadorcott). De oogst is goed, maar iets kleiner omdat het een off-year is voor de telers. Het fruit wordt onder andere verscheept naar de VS en Canada waar de mandarijnen goed zijn ontvangen. Volgens een exporteur is de Noord-Amerikaanse markt wel wat overvol met aanbod uit Zuid-Afrika en Zuid-Amerika. Door een grotere aanvoer uit Zuid-Afrika wachten de exporteurs af met zendingen naar het Midden-Oosten. Eerst wordt geïnventariseerd of de prijs goed is. Wel zijn er mandarijnen onderweg naar Europa. Volgende week worden de eerste mandarijnen naar Japan verscheept. Dichter bij huis zijn de binnenlandse markt en de Nieuw-Zeelandse markt goed. De vraag naar de pitloze easypeelers stijgt jaarlijks.
Zuid-Afrika focust op Midden-Oosten
Door een forse stijging in het volume mandarijnen dat naar het Midden-Oosten wordt verscheept, zijn de prijzen gedaald van 10 tot 12 dollar FOB naar 8 tot 9 dollar FOB voor 10 kilo. De prijsdaling is enkel het gevolg van een groter volume dat verscheept wordt en een markt die niet meerekt. De kwaliteit van het fruit is volgens een exporteur prima.
De productie van eerste klas fruit is fors gestegen. Waar normaliter de EU de belangrijkste markt was voor klasse 1 mandarijnen en het Midden-Oosten de tweede klas kreeg, is er nu ook klasse 1 fruit beschikbaar voor het Midden-Oosten. Momenteel wordt er meer geëxporteerd naar dollarmarkten in het Midden- en Verre Oosten. Ook Rusland blijkt een goede markt. Het Midden-Oosten wordt door de boycot overspoelt door fruit uit Europa en het zuidelijk halfrond, waardoor het belang van de prijs steeds groter is geworden.
Argentijnse export groeit
De laatste weken zit de mandarijnenmarkt in de lift. Het aantal verschepingen is gestegen en de prijzen zijn stabiel. Europa betaalt momenteel de beste prijzen. De Russische markt is niet zo goed als andere jaren, maar wel redelijk stabiel. Een andere interessante markt is Indonesië. Argentijnse exporteurs zijn bezig om hun marktaandeel daar te vergroten. Concurrentie is er nauwelijks behalve uit Australië. De Argentijnse mandarijnen hebben echter een prijsvoordeel.
Peru weer op koers
In juni speelde de regen de handel parten, waardoor de export vertraagde. Die vertraging is weggewerkt en de productie is momenteel stabiel. Hoewel de regen de oogst vertraagde, veroorzaakte dit geen verliezen. De prijzen in Europa en Rusland zijn goed. Dit jaar is er meer vraag naar de mandarijnen. Exporteurs wijzen op kleinere oogsten in andere landen als oorzaak.
Uruguay: minder volume, hogere prijzen
Weerfenomeen El Nino heeft de oogst verkleind en vertraagd. Een groot deel van het fruit dat bestemd was voor de export moet binnen de landsgrenzen vermarkt worden omdat de kwaliteit onvoldoende is. Het Zuid-Amerikaanse land exporteert 50% minder volume naar Europa. De prijzen daarentegen zijn wel goed, zo'n 20% hoger dan normaal. Exporteurs zoeken naar nieuwe markten in Saoedi-Arabië en Canada
Zweden: easypeeler als zomerfruit
De markt voor mandarijnen is tijdens de zomermaanden maar 10% van de omvang in de wintermaanden. Een grote Zweedse supermarktketen probeert dat tij echter te keren met een campagne om de easypeelers te presenteren als zomerfruit. "Het is het perfecte fruit om mee te nemen naar het strand," vertelt een inkoper van de supermarkt. Hij benadrukt dat de rassen en kwaliteit van de mandarijnen in de zomermaanden net zo goed zijn als in de wintermaanden. Dit is mede mogelijk doordat er meer direct bij telers in Zuid-Afrika wordt ingekocht en minder op de spotmarkt wordt verhandeld. Het grootste deel van de import is rechtstreeks vanuit Zuid-Afrika. "De consument weet niet zoveel over de easypeelers, dus we proberen ze iets te leren via ons blog om de verschillen tussen de typen te onderscheiden." Het doel is om de mandarijnenmarkt net zo in te richten als de appelmarkt, waar de consument ook het verschil weet tussen een Gala en een Golden Delicious. Volgens de supermarkt is de verkoop gestegen sinds de start van de campagne twee jaar geleden.
Onlangs arriveerden de eerste Nadorcotts in Zweden die het gat in de markt moeten opvullen. De markt voor clementines was dit jaar krapper dan andere jaren, mede doordat Zuid-Afrika een week eerder begon. Daardoor was het gat dat altijd valt na het Zuid-Afrikaans seizoen langer dan normaal.
Polen verkiest lokaal product
De vraag naar citrus is in de zomermaanden laag. De Poolse consument verkiest het binnenlandse zomerfruit als aardbeien en kersen voor zolang als die beschikbaar zijn. "Timing en het weer zijn bepalend in de Poolse markt. Als het weer omslaat, schakelen de consumenten om naar fruit als citrus. Normaal is dat rond oktober," legt een handelaar uit. De Poolse consumptiepatronen worden bepaald door de seizoenen en het weer.
Mandarijnenbotsing in Nederland
De eerste Nadorcott-mandarijnen uit Peru en Zuid-Afrika zijn beschikbaar. Dat is iets eerder dan andere jaren, waardoor er een grotere overlap is met de late clementines die nog op de markt zijn. Net als bij de minneola's en satsuma's zitten die oude mandarijnen een vlotte verkoop een beetje in de weg. De vraag is niet al te groot, maar traditioneel gaat de handel pas weer goed mandarijnen verkopen als de vakantie voorbij is. De prijs van Nadorcott ligt tussen de 16 en 19 euro en de pitloze Tango-mandarijnen moeten nog iets meer opbrengen.
Franse markt in het slob
De Franse mandarijnen markt presteert momenteel slecht. De meeste importeurs focussen op de import uit Marokko, Israël en Spanje, landen waar momenteel weinig geëxporteerd wordt. Anderzijds geven de consumenten ook de voorkeur aan seizoensfruit, dus is de vraag klein.
Nog geen ramingen Spanje
Voor het Spaanse seizoen is het nog te vroeg om ramingen te kunnen maken. De start ligt in september/oktober en er kan nog veel gebeuren onder invloed van de weersomstandigheden. Vorig jaar viel de oogst lager uit, maar met dikkere maten. Dat betekent dat het niet per se een slecht seizoen was. Naast dat de mandarijnen op de binnenlandse markt worden gebracht, wordt er veel geëxporteerd naar onder andere Europa, VS en Canada.
Israël scoort met Orr
De grote ster van de mandarijnensector is de Orr clementine. Ongeveer de helft van alle citrustelers in Israël teelt mandarijnen. Daar weer een meerderheid van teelt de Orr. De vraag naar mandarijnen op de binnenlandse markt is goed. Het land heeft een van de hoogste consumptiecijfers per hoofd van de bevolking. De Orr is echter vooral bestemd voor de export vanwege de grote vraag naar de clementine op de internationale markt.
Het ras werd in de jaren '70 ontwikkeld nadat de vraag naar de Shamouti sinaasappelen daalde. Na twintig jaar werd de Orr gepresenteerd, die daarna snel furore maakte. Momenteel is 95% van de Orr uit Israël bestemd voor de export. Het grootste deel gaat naar Europa. Binnen Europa is Frankrijk de grootste afnemer, goed voor 44% van de export, gevolgd door andere landen in West-Europa die samen 12% voor hun rekening nemen. Scandinavië is derde met 11%. Andere grote markten voor de Orr zijn de VS en Canada, dat zo'n 12% afneemt. Dankzij de grote vraag en de goede reputatie van de mandarijn is de Orr een van de meest winstgevende producten voor de telers.
De binnenlandse vraag is groot. Ora en Michal zijn de meest verkochte rassen op de binnenlandse markt. Het seizoen van de Orr is relatief kort: van januari tot maart. Het mandarijnenseizoen is echter langer. Van de herfst tot de lente zijn verschillende rassen beschikbaar. De zomer is de enige periode met een lagere aanvoer, maar in die maanden is de vraag ook lager.
Grotere oogst verwacht voor China
Het Chinese seizoen begint in september/oktober. Dit jaar wordt een oogst van meer dan 20 miljoen ton verwacht. De plantages zijn vooral te vinden in de provincies Guangxi, Jiangxi, Zhejiang Hunan en Hebei. De arealen in Guangxi, Hunan en Hebei worden uitgebreid, wat tot een toename van 3% leidt in het volume voor 2016/2017. De oogst van vorig jaar werd beïnvloed door hevige regenval in november, wat de oogst beschadigde.
In de zomermaanden worden mandarijnen geïmporteerd uit Australië en Zuid-Afrika. Dit jaar beloofd het importseizoen een record te vestigen. Het seizoen begon met Australische mandarijnen tegen een prijs van 40 euro voor 18 kilo op de groothandelsmarkt in Shanghai. Voor importeurs die geen programma's hebben vastgelegd zal het lastig zijn om voldoende volume te importeren. Naar verwachting blijft de markt stabiel tot het herfstfestival midden september.
VS: Vraag mandarijnen stijgt ook in zomermaanden
Californische telers plukken de vruchten van de campagnes uit de afgelopen jaren waarin de easypeeler gepromoot werd. De vraag naar deze categorie stijgt, ook in de zomermaanden. De Amerikaanse consument laat dan de overzeese easypeelers niet meer links liggen. De afgelopen jaren is de vraag naar de mandarijn in de zomer gestegen. Momenteel wordt er veel ingevoerd uit Chili en Peru. Uit beide landen neemt de aanvoer toe. Momenteel beweegt de markt zich naar het omschakelmoment waar de Chileense clementines opgevolgd worden door de W.Murcotts. De markt blijft de komende tijd stabiel, hoewel een kleinere aanvoer uit Chili voor een opleving in de prijzen kan zorgen. Op de open markt ligt de prijs voor Chileense Clementines (maat 20) tussen de 26 en 30 dollar bij Los Angeles. Voor maat 36 ligt de prijs tussen de 20 en 24 dollar.
Elke week publiceren FreshPlaza en AGF.nl een overzicht van de marktsituatie van een product in een wereldwijde context. Met deze artikelen willen we een beeld geven van een wereldmarkt, die steeds kleiner wordt door de globalisering. Volgende week staan uien centraal.