"Nederlanders telen sjalot een jaartje sneller dan de Fransen"

Radio 2 zette afgelopen zaterdag de Sjalotten-rel onderin de top tien van opmerkelijke zaken van de afgelopen week. Franse sjalottentelers beschuldigen Nederlandse telers ervan dat ze de consument misleiden door kleine uien te verkopen als sjalotten. De oorsprong van het conflict gaat circa 20 jaar terug toen in Nederland de eerste sjalot uit zaad op de markt kwam. Deze zou een gezondere basis vormen voor de teelt dan de plantjes waar voorheen mee werd gewerkt waardoor telers een grotere opbrengt konden realiseren. De Franse telersorganisatie SNE bestempelt deze sjalotten uit zaad als uien. In 2006 werd door het Europese Hof van Justitie bepaald dat de zaaisjalotten wel degelijk tot de sjalotten gerekend moeten worden. Er kwam een protocol om een goed onderscheid te kunnen maken tussen uien en sjalotten. De komende jaren zal dat protocol opnieuw worden bekeken. Daarom zoekt de Franse SNE nu de publiciteit om het ongenoegen kenbaar te maken.

Veredeling
Het Nederlandse veredelingsbedrijf De Groot en Slot was 20 jaar geleden het eerste bedrijf met zaaisjalotten in Nederland. Het bedrijf was ook betrokken bij de zaak van het Europese Hof. Volgens Jeroen de Haas van De Groot en Slot is het Nederlandse aandeel in de Europese sjalottenteelt niet zo groot. In Nederland wordt jaarlijks circa 300 hectare geteeld, wat leidt tot een productie van circa 10.000 ton. Daarvan wordt 90% geëxporteerd, maar de uitvoer richt zich niet alleen op Frankrijk. Het Franse gebruik van sjalotten ligt op circa 40.000 ton per jaar. Het land voert ook veel sjalotten uit. De Groot en Slot wil zich niet in de discussie met de Fransen mengen. De Europese Commissie zal uitsluitsel moet geven via een herbeoordeling van het protocol. Wanneer dat gebeurt is nog niet duidelijk.

Daglengte
Presentator Bert Kranenburg kan maar weinig begrip opbrengen voor de Franse telers en ziet geen verschil tussen de verschillende uienrassen. Hij laat zich bijpraten door uienkenner Siem Beers.

"Een ui is een ui maar de soorten onderscheiden zich vooral in het type daglengte. Rond de evenaar worden de zogenaamde kortedaguien geteeld. Deze zijn erg zoet. Die smaak wordt weer veroorzaakt door het gehalte aan droge stof. Hoe minder droge stof, hoe zoeter de ui."

Ook ontkracht Beers nog een mythe over de bosui. "Deze kan in het bos groeien maar wordt vaker in het open veld geteeld. Na de oogst worden in een gebonden bosje van drie uien verkocht. "

Eenjarig versus tweejarig
Wat maakt de Nederlandse sjalot tot een Nederlandse sjalot? "Dat zit vooral in de unieke veredeling," meent Siem. "Fransen telen de sjalot in twee jaar. Nederlandse veredelaars hebben dat teruggebracht naar een jaar. De sjalot is dus hetzelfde maar onderscheidend genoeg om een Nederlandse sjalot genoemd te mogen worden."

Tot slot helpt Bert nog bij het verzinnen van een titel waar Beers aan bezig is. "De plaatjes heb ik al klaar, alleen de teksten moeten er nog in." Wanneer de 'Encyclopedui' in de winkels ligt blijft nog even afwachten.

Het fragment is hier terug te luisteren.

Bron: AD/Radio 2