Vijf jaar geleden keken we vooral naar de voordelen op energetisch gebied en subsidies van de natuurlijke koudemiddelen. De wetgever heeft ons nu 'een duwtje in de rug' gegeven met betrekking tot keuze van het koudemiddel. De onderliggende boodschap van de Europese overheid is duidelijk: koudemiddelen met een negatieve impact op het broeikaseffect worden verboden of de productie daarvan wordt beperkt. We moeten ons in de toekomst dus richten op natuurlijke koudemiddelen. Voor de middelgrote en grote installaties zijn de natuurlijke koudemiddelen ammoniak en koolstofdioxide inmiddels gemeengoed in de markt. Voor de kleine consumenten toepassingen zijn bijna alle producenten overgestapt naar propaan, butaan of iso butaan.Het nog in te vullen gebied is dat van de kleine- tot middelgrote commerciële en industriële koelinstallaties.
Bijdrage aan het broeikaseffect
De bijdrage aan het broeikaseffect wordt uitgedrukt in Global Warming Potential, kortweg GWP. Deze waarde geeft aan hoe groot de bijdrage is aan het broeikaseffect. Het getal vertegenwoordigd een waarde welke aangeeft hoeveel kg CO2 de vergelijkbare bijdrage levert aan het broeikaseffect. De GWP van CO2 zelf is uiteraard 1, zie onderstaande tabel. Van al deze koudemiddelen is dus de bijdrage aan het broeikaseffect minimaal, en voldoen daarmee ruimschoots aan de meest recente wetgeving.
Temperatuur inzetgebied
Onderstaande de verdampingstemperatuur bij atmosferische druk:
- Propaan -42,5°C
- Butaan -1,0°C
- Isobutaan -12.4°C
Veiligheid Propaan, Butaan & Isobutaan
Alle drie gassen vallen in de veiligheidsgroep A3 volgens de NPR7600. De indeling van de veiligheid van gassen is ingedeeld op basis van brandbaarheid en giftigheid en is opgebouwd zoals in de tabel weergegeven.
Voor koolwaterstoffen is de NPR7600 opgesteld (NPR= Nederlandse Praktijk Richtlijn). Hiermee kan onder andere de classificatie worden bepaald op basis van de koudemiddelinhoud. Hieruit kunnen we concluderen dat propaan geschikt is voor kleine systemen met lage koudemiddelinhoud zoals koelkasten tot een inhoud van 150 gram. Het gaat om de verhouding tussen hoeveelheid koudemiddel en de inhoud van de ruimte. De praktische limiet is 0.008 kg/m3.
Bij grotere systemen is de meest praktische oplossing om te kiezen voor een indirect systeem waarbij de koude installatie buiten staat opgesteld en dat er met een medium (glycol, temper CO2 etc.) naar de betreffende ruimtes en processen wordt gepompt. Het nadeel hiervan is dat er extra pompenergie nodig is voor het koelproces. Ook bij buitenopstelling is er een maximale grootte in verband met explosiegevaar. Volgens de NPR 7910 krijg je vanaf 50 kg koudemiddelinhoud te maken met ATEX zones. (ATEX staat voor ATmosphères EXplosives.) Zodra men in deze ATEX zonering valt is propaan financieel niet meer interessant vanwege hoge aanvullende kosten voor aanvullende brandveilige componenten.
Kortom
Bij buitenopstelling van de koude installatie opgebouwd als indirect systeem is propaan tot 50 kg koudemiddelinhoud op basis van veiligheidsaspecten een haalbaar alternatief.
Veiligheid is relatief
Je kunt kanttekeningen plaatsen bij de hoeveelheden koudemiddel die toegepast mogen worden; Er rijden auto's rond met meer dan 30 kg LPG onder druk in de tank terwijl niemand zich zorgen maakt over de veiligheid.
Stimulerende maatregelen
Propaan heeft een goede energieprestatieverhouding en is een energiezuinig natuurlijk koudemiddel. Indien het ontwerp voldoet aan de gestelde criteria is Energie Investering Aftrek (EIA) mogelijk met een netto voordeel van ruim 10% van het investeringsbedrag.
Propaan goed alternatief voor klein en middelgroot
Omdat butaan en ISO butaan minder geschikt zijn vanwege de hogere verdampingstemperaturen is propaan een goed alternatief koudemiddel voor kleine en middelgrote koelinstallaties mits men de mogelijkheid heeft voor buitenopstelling. De hogere investering op veiligheidsvoorzieningen kan binnen enkele jaren worden terugverdiend door het lagere energieverbruik. Boven de 50 kg koudemiddelinhoud is propaan door aanvullende veiligheidseisen van de omgevingsvergunning geen aantrekkelijke keuze.
Bron: veld.nl