Vertraagde oogst Costa Rica beïnvloedt wereldmarkt
Het weer speelt de oogst parten, waardoor er minder volumes op de markt zijn. Door de zware regenval is de kwaliteit niet altijd optimaal. Vorig jaar werd het fruit toch naar Europa verscheept, maar dit jaar betaalt de industrie ook een goede prijs. Daardoor kiezen de bedrijven vaker voor de industrie als afzetmarkt. Ook Amerika vraagt veel ananas en de multinationals geven voorrang aan de Amerikaanse importeurs.
De groeiperiode dit jaar verliep ongeordend, laat een exporteur weten. Er zijn verschillende bloeiperioden geweest door de lage temperatuur tussen week 45 van vorig jaar en week 8 van dit jaar. Daardoor verliep de aanvoer ongestructureerd en ontstonden er problemen met de volumes.
Ook hadden de telers moeite om de kleuring van het fruit en de ziektedruk te beheersen, waardoor meer volumes op de interne markt gebracht zijn die normaal voor exportmarkten bestemd zouden zijn.
De kroonloze ananas is in opkomst, steeds meer afnemers vragen om deze ananas. Motivatie is de kostenefficiëntie. Een simpele rekensom leert dat er meer fruit in een container past als de kroon niet mee verscheept wordt. De ontwikkeling van het volume verloopt wel langzaam en de meeste afnemers zijn actief in de verwerkende industrie. Die sector nam dit jaar sowieso meer af door de bovengenoemde problemen waar telers mee kampten.
De prijzen waren slecht dit jaar. In Europa werden aan het begin van het jaar lage prijzen gemaakt, hoewel de situatie de afgelopen tijd verbeterd is. Probleem voor de Costa Ricaanse sector is dat het moeilijk is om voor lage prijzen in te kopen vanwege de hoge productiekosten. Gemiddeld liggen de prijzen dit jaar tussen de 6 en 6,50 dollar. In andere jaren fluctueerde de prijs meer. De prijzen liggen momenteel weer hoog, hoewel ze stabiel te noemen zijn in vergelijking met de voorgaande vijf jaar.
Op transportgebied worden de meeste ananas nog altijd verscheept. Luchtvracht is alleen interessant voor een aantal exclusieve markten. Grootste nadeel is de hoge prijs. Een markt die luchtvracht wel ziet zitten is het Midden-Oosten.
Colombia exporteert 1,7 mln kilo in eerste semester 2015
In het Zuid-Amerikaanse land heeft men minder last van de klimatologische invloeden. Een teler vertelt de ananasplantages in een zone te vinden zijn waar de dagtemperatuur gemiddeld niet boven de 32 graden komt en het in de nachten afkoelt tot een graad of 18. Op die manier proberen de telers de productie stabiel te houden en vertragingen te voorkomen. De grootste concentratie van bloemzetting vond plaats tussen november en februari. In die periode lagen de temperaturen bovengemiddeld hoog, waardoor de productie tussen april en juni hoger uitkwam dan gemiddeld en voor augustus en september een dip genoteerd werd.
De gemiddelden lagen op 110 tot 130 ton per hectare, waarvan 80 procent van het fruit aan de ideale exporteigenschappen voldeed, legt een teler uit.
De kroonloze ananas neemt nog geen vlucht in Colombia. Nog altijd is 90 procent van de afzet ananas bestemd voor verse consumptie en de rest voor de industrie. Overigens speelt ook mee dat veel telers niet over de infrastructuur beschikken om de ananas kroonloos aan te bieden. Volgens de officiële statistieken van de regering is er in het eerste semester van 2015 bijna 1,7 miljoen kilo geëxporteerd met een FOB van 939.676 dollar. Dat komt overeen met een FOB per doos van 12 kilo tussen de 7 en 7,50 dollar.
Lage oogst Filipijnen door droogte in mei-juni
Het seizoen is tussen augustus en oktober laag. Door het weer is de ananas klein, terwijl de vraag naar grote kalibers juist groter is in Europa en het Midden-Oosten. "We verwachten dat in november de kalibers weer groot zullen zijn", aldus een Filipijnse exporteur. Droog weer in mei en juni heeft invloed op de oogst van dit moment. In juli viel er voldoende regen, waardoor de verwachting is dat de kalibers en volumes in november weer op niveau zijn. Het Midden-Oosten, Koeweit, Dubai, Saudi-Arabië, Iran, is een grote markt voor de Filipijnse ananas.
De teelt in de Filipijnen is vrijwel volledig in handen van Del Monte Philipines en Dole. Deze plantages bieden echter de ananas ook aan kleine exporteurs aan, die onder een eigen label de ananas verschepen.
Ghana markt op met witvlezige ananas
In samenwerking met een Belgische onderneming begon in mei van dit jaar een project voor de teelt van witvlezige ananas. Het ras, groen van buiten en wit van binnen, zou heel zoet zijn en veel vitamine-C bevatten. Aan de andere kant van de oceaan weten de telers dat de kleur van het vruchtvlees voor de consument belangrijk is. Geel vruchtvlees wordt doorgaans geassocieerd met een rijpe ananas.
Ananas relatief onbekend in China
De Chinese importeurs sourcen de ananas vooral van de Filipijnen, Taiwan en Thailand, met de Filipijnen en Taiwan als belangrijkste leveranciers. Het importseizoen duurt van mei tot juni. Momenteel zijn de beschikbare volumes klein.
Op jaarbasis importeert China 45.000 dozen ananas, wat gelijk staat aan 30 containers, van de Filipijnen en 8000 ton uit Taiwan. De ananas geniet nog geen brede bekendheid onder de Chinese consumenten, maar de populariteit groeit gestaag. In enkele supermarkten wordt de ananas in een geschenkverpakking aangeboden met een handleiding met adviezen voor schillen en consumptie van het fruit. De mini-ananas uit Thailand is wel populair, de maat van deze mini's is ongeveer gelijk aan die van een appel.
Ethyleen om productie Hawaï op peil te houden
Het slechte weer in Costa Rica remt de aanvoer in de Verenigde Staten. Importeurs die de aanvoer op peil weten te houden kunnen rekenen op hoge verkoopprijzen. Een importeur vertelt dat er gerekend wordt met een daling in volume van 15 tot 20 procent ten opzichte van vorig jaar. Waar een doos ananas vorig jaar tussen de 8 en 9 dollar kostte, liggen de prijzen nu tussen de 14 en 15 dollar. "In een week of drie kan de aanvoer weer normaal zijn, tot die tijd hebben we een sterke markt", vertelt een importeur.
Binnen de Verenigde Staten wordt op Hawaï ananas geteeld. Met behulp van ethyleen wordt de productie op peil gehouden. De oogst vindt plaats in de zomer en winter, als de ananas geoogst kan worden. De telers proberen het seizoen te verlengen met behulp van hormonen, op die manier moet een jaarrond aanbod gegarandeerd worden. Daarnaast wordt ethyleen gebruikt voor de kleuring van de ananas, maar regen kan hierbij nadelig uitpakken en de ethyleen ongelijk over het veld verdelen waardoor een deel van het fruit groen blijft. Het uiterlijk van de ananas is belangrijk in de verkoop. Hoewel bijvoorbeeld de kroon niet gegeten kan worden, is het onwaarschijnlijk dat een vrucht met een slechte kroon in het retailschap belandt.
Europa
Duitse markt ziet hoge prijzen
De vraag zal de komende weken nog groter blijven dan het aanbod, verwacht een grote Duitse importeur. Het tekort in aanvoer uit Costa Rica heeft ook voor de Duitse markt gevolgen. Vanaf week 41 wordt een verbetering van de markt verwacht. De prijzen voor de ananas liggen voor de grote kalibers tussen de 12 en 13 euro, kleinere maten brengen 10 tot 11 euro op. Ondanks het tekort aan ananas is de kwaliteit en de kalibers goed. Volgens de officiële statistieken van PROCOMER is er dit jaar minder ananas geëxporteerd. In het eerste kwartaal daalde de export met 15 procent in vergelijking met dezelfde periode in 2014.
Nederland: "Ananas raakt de grond niet"
De lage aanvoer uit Costa Rica en de grote vraag stuwen de prijzen voor ananas al weken tot grote hoogte. Een handelaar omschrijft de situatie als volgt: "er komt weinig ananas deze kant op en wat er komt raakt de grond niet." Daarmee de snelheid illustrerend waarmee het fruit verhandeld wordt. De situatie zal naar verwachting tot week 42 zo blijven. In de afgelopen zomermaanden was er ook weinig aanvoer, maar toen concurreerde de ananas met ander zomerfruit. Ook door de vakantieperiode lag de consumptie lager. Nu het steenfruit van de markt is, stijgt de vraag. Dat vertaald zich in een stijgende prijs. Daarnaast is de aanvoer van Braziliaanse meloenen ook traag, wat de vraag naar ananas verder opstuwt. Importeurs kijken naar andere landen, zoals Panama, Ecuador en de Dominicaanse Republiek, maar daar zijn de ananas ook niet ruim voorhanden. De prijzen in Nederland zijn vergelijkbaar met de prijzen in Duitsland. Maat 5-7 wordt voor 12,50 euro verkocht, maat 8 brengt zo'n 10,50 op en de kleinere kalibers gaan voor 9 tot 10 euro van de hand.
Britse importeurs zien geen verbetering tot Nieuwjaar
De Britse importeurs rekenen met een tekort van 15 procent aan ananas uit Costa Rica voor de periode tot Kerst. De handelaren houden de mogelijkheid open dat ook begin volgend jaar de tekorten zullen aanhouden. Panama, Ecuador en Colombia hebben een kleine aanvoer, ook de aanvoer uit Zuid-Afrika is beperkt. Ivoorkust levert wel aan Frankrijk.
Het belangrijkste ras op de Britse markt is de MD2, de markt is stabiel met hoge prijzen en blijft naar verwachting zo. De kroonloze ananas wordt vooral geïmporteerd voor de verwerkende industrie. Doordat er niet betaald wordt voor transport van de kroon, is deze ananas kostenefficiënter. In de supermarkten loopt de kroonloze ananas niet goed. ASDA en Tesco hebben pogingen gedaan, maar de consument was niet overtuigd. "Ze begrepen niet waarom de kroon ontbrak", legt een Britse handelaar uit. De vraag naar verse ananas groeit, maar die groei is vooral te danken aan de supermarkten die stunten met de prijzen.
Italiaanse markt bloeit op na jaren van lage prijzen
De afgelopen jaren ligt de vraag naar ananas structureel onder het aanbod, wat de prijzen tot onder het break-even point drukt. De prijsdruk zou doorgewerkt hebben tot in Costa Rica waar kleine telers de deuren moesten sluiten. In Italië is 95 procent van de ananas afkomstig uit dit Centraal-Amerikaanse land. Dit jaar is de situatie verbeterd, met hogere prijzen die ook de negatieve invloed van de wisselkoers konden opvangen. Daarnaast steeg de consumptie van ananassap ten koste van de sinaasappelsap, waardoor de industrieprijzen stegen. Daardoor kozen veel handelaren om aan de industrie te leveren, wat de druk op de versmarkt verminderde.
Spanje kampt met tekort aanvoer
Net als in de rest van Europa zag Spanje de aanvoer van ananas uit Costa Rica nagenoeg opdrogen. Een handelaar vertelt dat hij zijn klanten adviseerde geen ananas te kopen, omdat het fruit niet rijp was. De ananas rijpt niet verder na de oogst en door de weersomstandigheden in Costa Rica was het rijpingsproces vertraagd. Hierdoor ontstond een tekort op de markt, met hoge prijzen tot gevolg. Vanaf week 40 moet de situatie weer normaal worden. "Dan krijgen we alle ananas binnen die in de afgelopen weken niet geoogst kon worden, dus we verwachten geen problemen in de aanvoer richting de Kerst", aldus een Spaanse importeur.
Frankrijk: Afrikaanse ananas kan Costa Ricaanse niet vervangen
Ook de Franse importeurs worden geconfronteerd met tekorten in de aanvoer uit Costa Rica. Daarnaast zijn er enkele importeurs die uit Afrikaanse landen importeren. Bijvoorbeeld Benin, Kameroen, Ivoorkust en Ghana. De aanvoer uit Afrika is echter duur. De ananas, van het ras Cayenne, wordt alleen gevlogen. En hoewel het fruit minder zoet is dan de Costa Ricaanse concurrent is de geur beter. "Het is een beter product dan die uit Costa Rica, maar vooral voor consumenten met een dikkere portemonnee", vertelt een Franse importeur. "Daarnaast is de smaak dus anders, minder zoet, dan de Extra Sweet ananas uit Costa Rica."
Hoge importtarieven ananas Israël
Enkele kleine telers testen de teelt van babyananas en biologische teeltmethoden. Doordat er wel binnenlandse teelt is, valt de ananas onder strenge importvoorwaarden. De import van concurrerende groenten en fruit is niet toegestaan, waardoor ananas kroonloos of gesneden geïmporteerd moet worden. Dat heeft gevolgen voor de smaak. Daarnaast is de prijs vele malen hoger dan van de binnenlandse teelt.
Australische telers bang voor import 'Ghost Disease'
In Australië heeft men geen last van de kleinere volumes, het land produceert de ananas voor de binnenlandse markt. Vraag en aanbod zijn goed in balans. "We hebben de afgelopen jaren goed weer gehad tijdens het ananasseizoen", vertelt een handelaar. "Dat is een hele verademing na drie hele natte seizoenen tussen 2011 en 2013." De ananas wordt uitsluitend op de binnenlandse markt afgezet. De arbeidskosten zijn te hoog om op de wereldmarkt te kunnen concurreren en de transporttijd is doorgaans ook te lang. Zelfs met de tekorten aan ananas in Europa, is het niet rendabel om vanuit Australië de ananas te verschepen.
Voor de import uit Maleisië vreesden telers voor de ongewenste import van de 'Ghost Disease', maar die angst bleek ongegrond. Strenge importeisen moeten voorkomen dat de ziekte het land binnenkomt. Telers waarschuwden dat de ziekte oncontroleerbaar is en er geen effectief gewasbeschermingsmiddel bestaat om de ziekte te bestrijden.
In de eerste helft van dit jaar werd de teelt in Australië geteisterd door slecht weer. Onder andere een cycloon en regen hadden een negatieve impact op de teelt in Queensland, terwijl in North Queensland droogte de teelt beïnvloedde.
Elke week publiceren FreshPlaza en AGF.nl een overzicht van de marktsituatie van een product in een wereldwijde context. Met deze artikelen willen we een beeld geven van een wereldmarkt, die steeds kleiner wordt door de globalisering. Volgende week staan grapefruit centraal.