De kans op en Grexit is volgens een econoom van de Deutsche Bank 40%, meldt de BBC. Een terugkeer naar de drachme hoeft niet per se ook een einde van het EU-lidmaatschap te betekenen. Binnen de EU zijn er immers meerdere landen, die een eigen munt voeren. Boven de Griekse banken hangen de donderwolken van een solvabiliteitsprobleem. De Griekse banken hebben leningen uitstaan bij de ECB met Griekse staatsobligaties als onderpand. Met de huidige situatie, waarin de overheid niet aan haar verplichtingen voldoet, is het de vraag wat deze papieren nog waard zijn en of de ECB steun geeft aan de banken. De Griekse banken zouden nog een miljard euro in kas hebben, genoeg om vandaag door te komen.
Schuldenoverzicht
Deze maand moet Griekenland 6,95 miljard euro afbetalen. Voor augustus wacht een rekening van 5,7 miljard euro. De grootste schuldeisers zijn Duitsland, Frankrijk en Italië. De Duitsers hebben 68,2 miljard euro uitstaan in Griekenland. Frankrijk volgt met 43,8 miljard en Italië staat derde met 38,4 miljard euro. Het IMF neemt een vijfde plek in met 21,4 miljard euro. Nederland heeft voor 13,4 miljard euro in Griekenland gestoken. Voor België is dat 7,5 miljard. De BBC maakte een overzicht per land. De Wall Street Journal maakte een overzicht van de bedragen, die Griekenland in de komende maanden moet terugbetalen.
EU verdeeld in links en rechts
De EU is verdeeld tussen de 'hardliners' en de landen die toeschietelijker zijn voor de Grieken. Het debat valt daarmee uiteen volgens de klassieke scheidslijnen van links en rechts. Merkel voert het rechtse kamp aan. Ze staat voor een dilemma: toegeven aan de Grieken tot ongenoegen van de Duitse bevolking. Of niet toegeven aan de Grieken, waardoor het land vrijwel zeker in economische misère belandt, maar met steun van het 'thuisfront'.
Merkel wordt gesteund door onder andere de Slowaakse regering. De minister schreef een tweet met de boodschap dat de afwijzing van de hervormingen niet mag betekenen dat de Grieken makkelijker geld kunnen krijgen. De Spaanse premier Rajoy zei al voor het referendum dat een 'nee' tot een Grexit zou leiden.
Geen nieuw Versailles
Het linkse kamp wordt aangevoerd door Frankrijk en Italië. De Italiaanse minister van Economische Zaken liet weten dat het land altijd zoekt naar een meer geïntegreerd Europa en dat er aan die houding niets verandert. De Franse minister verwees naar het Verdrag van Versailles: "Zelfs als de Grieken nee stemmen, is het onze verantwoordelijkheid om een herhaling van het Verdrag van Versailles voor de eurozone te voorkomen." Daarmee verwees hij naar het verdrag dat een einde maakte aan de Eerste Wereldoorlog, waarbij Duitsland zware sancties opgelegd kreeg.
Jeroen Dijsselbloem, voorzitter van de Europgroep, zit hier tussenin en wijst op de noodzaak van hervormingen om de Griekse economie vooruit te helpen. De ECB laat weten dat een herstructurering van de schulden bij de ECB onmogelijk is, omdat dat in de reglementen van de bank verboden is.
Geopolitiek en spillover
Maar er speelt meer. Geopolitiek gezien is Griekenland belangrijk. Dat liet de Amerikaanse overheid onlangs weten en ook Duitsland maakt zich zorgen dat Griekenland zich tot andere landen keert. Rusland en de BRICS zijn in dat opzicht een alternatief voor Griekenland. Hier komt een ander veld van het politieke spectrum boven, waar de regeringsleiders rekening mee moeten houden.
Tot slot staat Europa ook met de rug tegen de muur gezien de situatie in andere landen. Portugal, Spanje en Ierland kregen ook een noodpakket aangereikt, waarin de nodige hervormingen geëist werden. Onder andere Ierland kreeg steun op voorwaarde dat de torenhoge schuld van de bankensector 'overgenomen' werd door de staat. Het noodpakket van 85 miljard werd in 2010 overgeschreven naar Ierland. En hoewel het land bezig is met herstel en volgens de officiële statistieken de economie groeide met 4,8% in 2014, is er in Ierland nog altijd discussie over de aanpak van de regering in 2010. Daarmee kan coulance naar de Grieken mogelijk uitmonden in gemor bij andere lidstaten, die wel door de zure appel heen beten.