De belangrijkste reden van de prijsdaling van de glasgroente dit jaar is het overschot in de productie, veroorzaakt door het goede weer in Europa. De Russische boycot wordt nu wel aangehaald als de druppel die de emmer doet overlopen, maar de kern van het probleem zit dieper. Dat constateert ABN Amro in de branche update glasgroenten. Dat er dit jaar een overschot in de productie was, betekent echter niet dat het Nederlands areaal te groot is. Het afbreken van kassen is geen wondermiddel om de prijzen te verbeteren. "Het wordt vaak aangehaald als het grote probleem van de prijsdruk. Het grootste probleem is het versnipperde aanbod en het onvoldoende benadrukken van positieve eigenschappen van het product", licht Frank Rijkers van ABN Amro toe. Lees de heel branche-update glasgroenten hier
Groeimogelijkheden voor export
De export van Nederlandse glasgroenten is in de eerste negen maanden van 2014 met bijna 6% gestegen ten opzichte van vorig jaar. De prijzen voor komkommer en paprika (afhankelijk van de kleur) liggen dit seizoen echter tot op heden 20-30% lager dan vorig jaar in dezelfde periode en 10-30% lager ten opzichte van het langjarig gemiddelde. En hoewel de Russische boycot hier een rol in speelt, ligt de belangrijkste oorzaak in de hoge productie in Europa, veroorzaakt door het goede weer. "Dit jaar waren de weersomstandigheden zodanig dat de Nederlandse sector lang last had van Zuid-Europese concurrentie", vertelt Frank Rijkers van ABN Amro. Ook de Nederlandse productie kwam door het warme weer vroeg op gang. Toch is er van een te groot Nederlands areaal geen sprake. Sterker nog: er zijn nog groei-mogelijkheden voor Nederlandse export naar landen binnen en buiten de EU. Dan moeten er wel twee zaken aangepakt worden: de versnippering in de sector, en de promotie van product.
Samenwerking zonder kartelvorming
Het versnipperde aanbod van de Nederlandse sector zorgt voor problemen, constateert Rijkers. "De afzetorganisaties moeten de handen meer ineenslaan, met name in de afzet, om via een overzichtelijk aantal kanalen de internationale retail te bereiken." Door de krachten te bundelen, de keten te versterken en marktinformatie door de keten heen te delen, kan de consument beter bediend worden. "Daarmee kan de Nederlandse groentesector een behoorlijke slag maken."
Voor hoeveel partijen er ruimte is, is niet te zeggen. "Het moet een overzichtelijk aantal zijn. Ieder voor een eigen segment bijvoorbeeld, dan hoeven ze elkaar niet in de weg te zitten of te bijten. Kijk naar de zuivelindustrie", geeft Rijkers als voorbeeld. "Daar zitten een aantal grote partijen elkaar niet in de weg. Het is een mooi voorbeeld voor de afzet van de groentenindustrie." Bang voor kartelvorming hoeft de sector dan niet te zijn. "Als je het goed aanpakt en dit ook, net als de ACM, op Europese schaal gaat bekijken, hoeft dat elkaar niet te bijten. In de zuivelverwerkers kan het ook: binnen Europa vind je er niet veel. En er zijn meer voorbeelden. Als je het goed aanpakt en vormgeeft, hoeft het elkaar niet te bijten. "
Promotie
Het creëren van vraag in de markt en promotie van het product is volgens Rijkers een tweede belangrijk punt, maar dit moet ook gezamenlijk opgepakt worden. "Het wordt vaak vertaald in het geven van een merknaam aan een komkommer of een paprika, maar dat is alleen voor een niche in de markt weggelegd. Het gaat erom dat je het product als totaal positief naar de markt brengt. Voor de consument zien Poolse en Israëlisch komkommers er hetzelfde uit als Nederlandse. Maar Nederland heeft een unieke positie in de duurzame, efficiënte productiewijze en kan een uniek, uniform product leveren. Daar is vraag naar."
Faillissementen, verkopen en verdere schaalvergroting
Deze weken wordt duidelijk welke bedrijven volgend jaar doorgaan en hoeveel bedrijven gedwongen moeten stoppen. Uit het online aanbod op www.glastuinbouwaanbod.nl wordt duidelijk dat vooral veel komkommer- en paprikabedrijven ermee moeten stoppen. Het leidt tot verdere schaalvergroting, volgens het rapport een van de oorzaken van de structureel lage opbrengstprijzen. Toch hoeven de huidige verkopen geen belemmering te zijn voor ontwikkeling van de sector. "Als de markt behoefte heeft aan meer uniforme partijen, hoeft dat geen belemmering te zijn. Uiteindelijk gaat het erom dat er voldoende product naar de markt wordt gebracht en dat er in de markt voldoende vraag gecreëerd wordt."
Einde boycot
Hoe gaat de markt zich ontwikkelen als Rusland de grenzen in augustus weer opent? Het is in ieder geval niet verstandig om volledig op Rusland te richten, zoveel is duidelijk. "Maar Nederlanders zijn daar waar kansen liggen en Rusland zal weer een belangrijke markt vormen. Het was de afgelopen jaren de belangrijkste groeimarkt en er zit nog heel wat potentie. De contacten zijn er en er zal weer product naartoe gaan." Ook de uitbreiding van het Russische areaal houdt dit niet tegen. "De uitbreiding is algemeen bekend, maar de cijfers die genoemd worden zijn ambitieus. Zelfs met de groei is er ruimte voor Nederlands product. Het voldoet aan de eisen van de Russische consument en er blijven kansen liggen."
Lees de heel branche-update glasgroenten hier