Russische boycot treft AGF-handel keihard
Bovenstaande gegevens van FreshFel geven de waarde van de GF-export van EU-landen naar Rusland weer. De cijfers van 2014 hebben betrekking op de periode van januari tot mei
"Poetin slaapt er niet minder om"
De ingestelde boycot bevestigt maar eens weer dat Poetin zich nooit onder druk zal zetten door sancties. "Geloof mij nou die man staat nooit onder druk. Die laat zich echt niet in een hoekje zetten door het Westen. Hij slaapt echt geen minuut minder door onze sancties", verzucht een Nederlandse exporteur. Handelaren zijn erover eens Rusland nooit zelfvoorzienend zal zijn op het gebied van AGF. Ruim 42% van alle geïmporteerde voedingsmiddelen in Rusland komt uit de EU. Landen als China, Servië, Azerbeidzjan, Turkije en Latijns-Amerikaanse landen hebben nu alle ruimte om de gaten in de Russische markt te vullen. Of dit zal zorgen voor stijgende consumentenprijzen in Rusland zal de tijd leren.
Acute druk
Een prijsdaling op de al verzadigde Europese markt lijkt onontkoombaar. Met de importbeperkingen van Poolse groenten en fruit die reeds waren opgelegd, was er al het risico voor overaanbod op de Europese markt, omdat het Poolse product nu op de Europese markt werd aangeboden. Nu bekend is geworden dat Rusland een importboycot instelt, zal het aanbod op de Europese markt verder toenemen. Daar komt bij dat de productie van groenten en fruit in Europa dit jaar al hoog is ten opzichte van het meerjarig gemiddelde. Acute druk zal ontstaan bij glasgroenten en peren. Ook Nederlandse uien worden in grote getale naar Rusland geëxporteerd, maar dat speelt pas in de tweede helft van het seizoen. Voor consumptie-aardappelen is de Russische markt al ruim een jaar dicht.
Gert Mulder, GroentenFruitHuis:
In een reactie vertelt Gert Mulder van de Nederlandse brancheorganisatie GroentenFruitHuis dat de afgelopen dagen al 70 / 80 vrachtwagens onderweg naar Rusland onverrichter zake moesten terugkeren. Nog eens een zelfde aantal vrachtwagens zijn niet eens de weg opgegaan en blijven aan het dock staan. Hij kan de schade niet in geld uitdrukken, maar dat die fors zal oplopen staat voor hem vast. "Het gebeurt wel vaker dat er even geen export mogelijk is. Maar twee dingen zijn nieuw aan deze boycot: dat er vanuit de hele EU niks naar Rusland mag, en dat dat gaat gelden voor een heel jaar. Dat is nog nooit vertoond."
Hij vreest dat zeker 10 exporteurs die vrijwel uitsluitend zaken doen met Rusland "in één klap met lege handen komen te staan." Volgens Mulder is het duidelijk dat de gevolgen van deze sancties buiten de normale ondernemersrisico's vallen. Het GroentenFruit Huis in dan ook in gesprek met de overheid om samen de mogelijke gevolgen én oplossingen in kaart te brengen. Ook is er doorlopend contact met het ministerie, Freshfel en de Nederlandse ambassade in Moskou.
Philippe Appeltans VBT:
Algemeen secretaris Philippe Appeltans van het Verbond van Belgische Tuinbouwveilingen (VBT) houdt nog hoop: "Sowieso is er in augustus en september quasi geen export richting Rusland. We hopen dan ook dat er snel een oplossing komt voor het conflict in Oost-Oekraïne, zodat het spierballengerol niet meer nodig is.' Voor de peren, het belangrijkste exportproduct van de Belgische telers, zijn er 'heel wat andere opportuniteiten'. De oogst in verschillende Europese landen valt dit jaar immers tegen. 'Turkije heeft zelfs 25 procent minder', zegt Appeltans, die opmerkt dat de oogst in België wél iets hoger lag. 'We kunnen dus focussen op nieuwe markten." Dit meldt de Belgische website Trends.be.
Nele Cattoor, FVP House
Nele Cattoor van het Belgische FVPHouse vertelt dat de klap voor de sector enorm is. Onder het FVPHouse vallen Fresh Trade Belgium, Belgapom, en Vegebe, de Belgische federaties voor de AGF-sector en de diepvriessector. "De markt is volledig dicht op het moment, niet alleen voor verse, maar ook diepgevroren AGF-producten. We kunnen alleen maar hopen op een snelle diplomatieke oplossing en hopelijk duurt het geen jaar." Ze merkt op dat velen nu vergeten dat het allemaal te maken heeft met Oekraïne. "We mogen niet vergeten dat elke dag nog mensen in Oekraïne sterven. Het is heel erg dat er economisch verliezen gemaakt worden, maar we praten wel over mensenlevens, laten we dat niet vergeten. Veel AGF-handelaren die ik spreek zeggen dat ook."
Zoeken naar alternatieven
"De handel reageert geschokt. Voor een deel van de sector is dit echt een hele grote ramp. In augustus en september wordt statistisch gezien niet veel vervoerd naar Rusland, maar voor sommige bedrijven gaat er deze maanden juist veel handel naar Rusland. Dan is het een zeer zware klap." Ze geeft aan dat er zeker wordt gezocht naar alternatieve markten. "Maar een nieuwe markt vind je ook niet vandaag op morgen. Er zijn al wel een tijd onderhandelingen bezig met Canada, de Verenigde Staten en Aziatische landen, maar dat gaat dan met name over fytosanitaire vereisten. Azië groeit voor de Belgische Conference, maar ze nemen niet ineens de ganse hoeveelheid af die Rusland normaal importeert. Als de oogst in andere Europese landen tegen valt zijn er wellicht nog wat opportuniteiten. Iedereen zoekt nu echter naar nieuwe markten, maar dat is een moeilijk verhaal."
Peren zijn één van de belangrijkste producten die naar Rusland gaan. "Het is een zeer grote hoeveelheid, ruim de helft." Ook vlees en zuivel zijn betrokken bij de importban. "En dat is erg, maar toch kan de AGF-sector daar op dit moment misschien voordeel uit halen. Onze ervaring is dat als er vlees in betrokken is Europa vaak veel sneller en harder reageert dan bij enkel groenten en fruit. Mogelijk zal dit de zaak wat versnellen."
Ruud Huinre, Rabobank:
Ruud Huinre, directeur Food & Agri van Rabobank, ging afgelopen week langs bij enkele Russische bedrijven die zaken doen met hun klanten. Hij vertelt in de Telegraaf: Dat er formele sancties zouden worden afgekondigd, wist ik bij vertrek niet. Dat ik hier nu ben is een gelukstreffer. Of beter een pechtreffer, want winnaars zijn er niet in dit politieke spel." Over de economische gevolgen voor de Nederlandse economie, zegt hij: Ongeveer 3 procent van de landbouwsector handelt met Rusland. En het aantal bedrijven dat voor meer dan de helft van de export afhankelijk is van Rusland is heel beperkt. Daarom was de aanvankelijke reactie: het valt wel mee, Nederland gaat dat niet erg merken. Dat klopt voor de directe gevolgen van de handelsboycot. Maar de vervolgschade is enorm. De food- en agrimarkt is in West-Europa aardig verzadigd. Dus er is een heel wankel evenwicht tussen vraag en aanbod. Als er dan ineens 5 procent van de totale afzet wegvalt, heeft dat enorme prijsverlagingen tot gevolg."
"Poolse tomaten waren eerder al getroffen en dat leidde al tot deze extreme prijsdaling. Moet je zien wat er gebeurt nu Europa en heel Amerika daar bij komen. Álle landbouwproducten komen er nu bij. Dat is nog nooit eerder vertoond in de wereld, zo'n handelsboycot met zulke volumes. Dat is bijna niet voor te stellen. Nederland kan daar in z'n uppie weinig aan doen. Als je bijvoorbeeld tomaten wil doordraaien om de prijs op peil te houden, heb je ook al die andere landen nodig. Dit moet dus gezamenlijk worden aangepakt door Amerika en de EU. Want ik zou het heel zuur vinden als een politieke crisis op de tuinders wordt afgewenteld. Dit heeft niks met ondernemersrisico te maken."
Albert Jan Maat, LTO:
Over een compensatie is nog niks bekend. "Maandag hebben we een overleg met VNO/NCW en MKB Nederland om als gezamenlijke ketenpartijen een gemeenschappelijke aanpak af te spreken", laat voorzitter Albert Jan Maat van LTO Nederland weten. LTO benadrukt dat ze achter het beleid van de Nederlandse regering staat, maar roept iedereen op solidair te zijn met de sector en er gezamenlijk de schouders onder te zetten. "Hierbij spelen ook onze mede-Nederlanders een belangrijke rol, lage prijzen lijken leuk, maar hebben verstrekkende gevolgen voor ondernemers. Door reële marktprijzen te blijven betalen voor onze producten houden we onze economie draaiende."
In navolging op de Poolse selfies met appels is de Telegraaf gestart met de actie #eenpeervoorpoetin om de Nederlandse consumptie van lokaal product te stimuleren.
Auteurs: Izak Heijboer en Gertrude Snoei
Copyright: www.agf.nl