'Kennisdeling essentieel voor voedselveiligheid'

,,Een derde van alle groenten en fruit dat buiten de EU geproduceerd wordt, komt door Nederland heen. Dus als we hier een probleem met de voedselveiligheid hebben, dan is dat vaak ook een mondiaal probleem. We hebben daarom een voorbeeldfunctie op dit vlak. Nederland móet voorop lopen in voedselveiligheid.'' Peter Verbaas schetst in een paar zinnen het enorme belang van voedselveiligheid. Niet alleen voor de gezondheid van mensen, maar ook voor Nederland als handelsnatie. Als adjunct directeur van het GroentenFruit Huis - het nieuwe samenwerkingsverband tussen Frugi Venta en de producentenorganisatie DPA - en als coördinator voedselveiligheid probeert hij alle belanghebbende partijen met elkaar te verbinden én van relevante kennis te voorzien. ,,Als de veiligheid van groenten of fruit in het geding is, dan moeten we elkaar snel weten te vinden en daarna snel kunnen handelen op basis van gedegen kennis'', zo vat hij zijn missie samen.

Waarom is voedselveiligheid zo'n precair onderwerp?
,,Laat ik eerst benadrukken dat Nederlands groenten en fruit volgens de hoogste veiligheidsnormen wordt geproduceerd en daarmee tot de veiligste ter wereld behoort. Die boodschap proberen we voortdurend over te brengen, zowel binnen als buiten onze sector. Niettemin kan iedere burger in aanraking komen met onveilig voedsel en daarmee is het een onderwerp van ons allemaal. Bovendien is meestal niet te zien of voedsel veilig is of niet. Die onzichtbaarheid maakt het ongrijpbaar en voor de consument soms ook wat beangstigend. Juist om die reden is het zo belangrijk dat we voortdurend weten wat er aan de hand is, zodat we nuchter en efficiënt actie kunnen ondernemen.''

De EHEC-crisis was een heftige periode voor de sector. Wat heeft uw organisatie daarvan geleerd?
,,De belangrijkste les is misschien wel dat we destijds gewoon te weinig microbiologische kennis hadden. Daardoor zijn soms verkeerde wegen ingeslagen en overhaaste conclusies getrokken. Daarom hebben we sindsdien veel onderzoek naar dit onderwerp gedaan en ook veel eigen kennis vergaard. Ook hebben we een behoorlijk groot kennisnetwerk opgebouwd met tal van specialisten en instanties. We zijn nu veel beter voorbereid dan toen en kunnen daardoor slagvaardiger en meer ter zake kundig handelen.''

Waar ligt op dit moment de focus als het om voedselveiligheid gaat?
,,De aandacht is nu vooral gericht op microbiologische veiligheid. Dat is deels het gevolg van de EHEC-affaire, maar ook omdat er steeds geavanceerdere analysemethoden voor residuen van gewasbeschermingsmiddelen beschikbaar komen die de aanwezigheid van stoffen nog inzichtelijker kunnen maken. Helaas veroorzaakt dit nogal eens wat commotie, terwijl dat met het oog op de voedselveiligheid helemaal niet nodig is. Een belangrijke taak voor ons is om deze commotie snel te ontzenuwen met heldere, feitelijke informatie. En dat is best lastig, omdat sommige organisaties er een 'spel' van lijken te maken om vooral angst te zaaien... Wij willen graag een serieuze discussie over voedselveiligheid.''

Maar angst verspreidt zich gemakkelijker dan gedegen informatie...
,,Dat is waar. En daarom proberen we ook zo snel mogelijk erbij te zijn als er iets aan de hand is. Vaak gaat het om detectie van stoffen waarvan in de wet geen specifieke detectiegrens is aangegeven voor groenten en fruit. Vaak geldt er dan algemene norm die veel lager ligt dan uit veiligheidsoverweging direct noodzakelijk is. Om te voorkomen dat bepaalde partijen met deze 'onzekerheid' aan de haal gaan, proberen wij een kort moment van radiostilte in te lassen waarin duidelijk wordt óf en in hoeverre de gevonden stof gevaarlijk is voor mensen. Op basis daarvan proberen we met alle betrokken partijen tot consensus te komen. Groot voordeel hiervan is dat we op basis van feiten beslissingen nemen en er niet bij elke nieuwe vondst op de rem wordt gestaan, want dat is zeer schadelijk voor de sector.''

Wat kan de groenten- en fruitsector zelf bijdragen aan maximale voedselveiligheid?
,,Belangrijk is dat we mogelijke problemen zoveel mogelijk vóór blijven. Dat kan door veel te monitoren en de uitslagen daarvan te bundelen, waardoor we een zo compleet en actueel mogelijk overzicht krijgen van residuen op groenten en fruit. Een belangrijk hulpmiddel daarbij is Food Compass, onze collectieve organisatie die jaarlijks zo'n 1.500 biologische monsters en 3.000 residumonsters op groenten en fruit neemt. Op dit moment is ongeveer twee derde van de handelsbedrijven in groenten en fruit aangesloten bij Food Compass, maar dat zouden in mijn ogen eigenlijk alle bedrijven moeten zijn. Verder wil ik alle bedrijven oproepen om ook de resultaten van vrijwillig genomen monsters te delen op Food Compass. Want zoals ik eerder al zei: voedselveiligheid staat of valt met het snel met elkaar verbinden van relevante kennis.''

Dit artikel komt uit de Glastuinbouwkoerier van Bayer. In de nieuwe rubriek Mens & Werk laten ze mensen aan het woord die zich op een bijzondere manier inzetten of verdienstelijk maken voor hun vak (en vakgenoten). Dit jaar - 2014 - richten we ons op de belangenbehartigers. Met welke thema's houden zij zich bezig? Wat zien zij als grootste knelpunten? In deze aflevering: Peter Verbaas, adjunct directeur GroentenFruit Huis en coördinator voedselveiligheid bij Frugi Venta

Voor meer informatie:

Bayer

Energieweg 1

3641 RT Mijdrecht
Postbus 231
3640 AE Mijdrecht
www.bayercropscience.nl