Marktanalyse Jan Kees Boon, Fruit & Vegetable Facts
Nederlandse AGF-import en export 2013: minder kilo’s; meer euro’s
De export van Nederlandse verse groenten en fruit is op basis van KCB-cijfers in 2013 gelijk gebleven. De export van Nederlandse groenten was wel wat groter maar er werd belangrijk minder Nederlands fruit uitgevoerd. Het was zelfs de kleinste fruitexport in jaren (tabel 1a op pagina 6). In waarde gezien was er in 2013 zowel bij de import als de export wel sprake van groei. De importwaarde nam met 7% toe en de exportwaarde met 3%. De groei komt bij geheel op het conto van fruit, bij import +11% en bij export +9%.
Volgens Eurostat werd er vorig jaar voor een kleine 5 miljard euro aan verse groenten en fruit ingevoerd. De export had een waarde van 7,3 miljard euro. Het gaat hierbij om zowel Nederlands product als om re-export (tabel 1a).
Import voor 70% van buiten de EU; export voor 85% naar EU landen
De import van verse groeten en fruit is op basis van Eurostat gegevens voor bijna twee derde afkomstig van landen buiten de EU. Bij verse fruit is het aandeel van niet-EU-landen zelfs driekwart. Dit is op basis van land ven herkomst ("laatste haven"). Als gekeken wordt naar land van oorsprong zal het aandeel van niet-EU nog groter zijn, bijvoorbeeld bananen via België ingevoerd. De export van verse groenten en fruit is wel voor het overgrote deel gericht op EU-landen, nl. 85%. Bij import is in de afgelopen jaren het belang van derde landen gegroeid terwijl bij export de verdeling EU/niet-EU gelijk gebleven is (tabel 1b).
Import in Litouwen voor twee derde uit Nederland
Van alle voor onze export belangrijke EU-landen is bij verse groenten het aandeel van import uit Nederland het grootst in Litouwen, nl. 66% in 2013. Zowel de totale import als die uit Nederland is snel gegroeid. Van de Poolse import van verse groenten komt 30% uit Nederland. In België is het aandeel ruim de helft en bij onze belangrijkst afnemer Duitsland ook nog ruim 40%. Van de Engelse groenten import komt 30% uit(via) Nederland. Bij de Franse groente import is het aandeel van Nederland veel kleiner, nl. 11%. Dat geldt ook voor de Spaanse import. In Italië is het aandeel wel wat hoger, nl. 20% (tabel 16a).
Bij de import van verse fruit is het aandeel van Nederland in de diverse EU landen veel kleiner. Maar in Duitsland met een vers fruit import van ruim 5 miljoen ton is het aandeel van Nederland 17% (incl. re-export; 886.000 ton waarvan volgens het KCB maar 52.000 ton Nederlands product). De afgelopen jaren is het aandeel in Duitsland zelfs nog wat gegroeid (tabel 16b).
Spanje belangrijkste leverancier van Nederland; wel meer fruit dan groenten Spanje is onze belangrijkste leverancier van verse groenten en fruit. Vorig jaar kwam 17% uit dat land, groenten 37% en fruit 10%. Bij fruit is Zuid Afrika de belangrijkste leverancier met een aandeel van 16%. Bij de import van verse groenten speelt dit land een ondergeschikte rol maar overal is Zuid Afrika wel onze tweede leverancier. Dan volgen België (veel re-export van o.a. bananen), Costa Rica, Chili, Brazilië en Duitsland.
Bij verse groenten groeide de import uit niet-EU landen t/m 2012 gestaag maar vorig jaar was het minder. Van het totaal ging het om een kwart. Spanje, België , Duitsland en Frankrijk zijn de belangrijkste leveranciers van verse groenten. Groei van de import uit landen in de middengroep is te zien bij Egypte (vooral uien en daarnaast ook bonen), Marokko (bonen en tomaten) en Peru (asperges). Opvallend zijn verder een goot aantal kleinere verse groenten leveranciers met groei, nl. Senegal (bonen en tomaten), Turkije (tomaten en prei), Guatemala (peulen), Zimbabwe (peulen), Dominicaanse republiek, Tunesië
Steeds meer vers fruit uit Zuid Afrika
Bij vers fruit valt het zoals gezegd op dat er steeds meer ingevoerd wordt uit Zuid Afrika . In 2013 ging het al om 575.000 ton. Voor meer dan de helft gaat het om citrus, gevolgd door druiven en appels (tabel 8). Na een piek in 2010 is de import van vers fruit uit Spanje gedaald naar 350.000 ton in 2013 (tabel 7). De fruitimport uit Chili is na een daling inmiddels redelijk stabiel. In 2013 werden er duidelijk meer appels ingevoerd dan de jaren er voor. De import van druiven was daarentegen kleiner. Bij de kleinere producten valt de gestage groei van de import van cranberry's in het oog (tabel 9). Evenals van groenten wordt er ook steeds meer vers fruit uit Peru ingevoerd. Dat betreft dan niet zozeer het belangrijkste product mango's maar wel vooral avocado's en ook druiven (tabel 10). Brazilië is een redelijk constante leverancier van vers fruit. Dat geldt zeker voor de belangrijkste producten meloenen en mango's. De import van limes was in 2013 stabiel na een voortdurende groei daarvoor. De import van Braziliaanse druiven wordt steeds kleiner (tabel11). Na een dieptepunt van de import van Argentijns fruit in 2012 was er vorig jaar sprake van een licht herstel. Deze trend wordt voor een groot deel bepaald door de import van sinaasappels. Peren is daarentegen wel een groeiproduct evenals watermeloenen (tabel 12).
Heel breed exportpakket; aandeel grootste (sinaasappels) 10%
Sinaasappels is het belangrijkste importproduct maar het aandeel in het totaal is maar net 10%. Er zit nog wel steeds groei in de import en dan vooral uit Zuid Afrika. Spanje is op afstand de tweede en Egypte de derde. Ook vanuit Egypte groeit de import van sinaasappels (tabel 18). Bananen was in 2013 het tweede importproduct maar dit komt vooral omdat er meer dan voorheen import van dit product wordt geregistreerd in Nederland. Er wordt nl. ook meer uitvoer geregistreerd. Derde op de lijst is druiven. Na een daling in de voorgaande jaren zit de import sinds 2012 weer in de lift. Zuid Afrika is de belangrijkste leverancier, gevolg door Chili. India is inmiddels de derde druivenleverancier van Nederland met in 2013 een hoeveelheid van 33.000 ton. Ook de import uit Peru groeit gestaag. (tabel 19). Appels is het vierde importproduct. Vorig jaar werd er weer wat meer ingevoerd dan in de beide voorgaande jaren maar zoveel als daarvoor was het niet. Chili is met afstand de belangrijkste leverancier (tabel 20). Ananas is een echt groeiproduct. In 2013 werd er bijna 300.000 ton van ingevoerd. Voor het overgrote deel is de ananas afkomstig uit Costa Rica (tabel 21).
Het eerste groenteproduct op de list is tomaten. Spanje is met afstand de belangrijkste leverancier (tabel 22). Daarna volgt grapefruits. De import van 180.000 ton in 2013 was een record. Zuid Afrika is de belangrijkste leverancier gevolgd door China (tabel 23). De import van peren was in 2013 met 164.000 ton wel iets groter dan daarvoor maar hoeveelheden van meer dan 180.000 ton als in 2008 e 2009 zitten er voorlopig niet in.ZHR-landen Zuid Afrika, Chili en Argentinië zijn de belangrijkste (tabel 24).
Een derde naar Duitsland
Duitsland is veruit belangrijkste afnemer van zowel verse groenten als van vers fruit. Volgens Eurostat cijfers is er in 2013 2,2 miljoen ton naar onze Oosterburen gegaan, 1,2 miljoen ton verse groenten en 1 miljoen ton vers fruit (tabel 13a). De export van uitsluitend Nederlands product naar Duitsland had in 2013 een omvang van 830.000 ton, 780.000 ton groenten en 52.000 ton verse fruit (tabel 13b). Tomaten is het topproduct gevolgd door komkommers. Er gaan ook steeds meer bananen via Nederland (administratief?) naar Duitsland. De export van paprika's naar Duitsland was in mineur. Vooral de re-export van paprika's naar Duitsland bleef achter. Op basis vaneen vergelijking tussen verschillende bronnen (tabellen 13a, b en c) valt op te maken dat de registratie van de export door het KCB flink achter blijft bij andere bronnen. Re-export kan dit niet verklaren.
Met bijna 800.000ton is het Verenigd Koninkrijk de tweede afnemer. Deze hoeveelheid was wel duidelijk kleiner dan de jaren er voor. De grote groenteproducten voeren de lijst aan (tabel 14a). KCB geeft voor 2013 een export naar de UK van 430.000 ton (tabel 14b). Met 460.000 ton is Frankrijk onze derde afnemer. Naar Frankrijk gaat overigens meer fruit dan groente. Voor een belangrijk deel gaat het om re-export van vers fruit. Het KCB registreerde vorig jaar
een export van Nederlands fruit van 26.000 ton; volgens Eurostat cijfers ging er 256.000 ton vers fruit naar Frankrijk (tabellen 15 a en b).
Export: Groei bij re-export producten
De grote groentenproducten domineren de lijst met export producten. Uien en tomaten zijn de grootste met beide een export van meer dan een miljoen ton. Komkommer, paprika's en peen zijn de volgende drie. Dan volgen de fruitproducten: bananen, appels, peren, ananas, sinaasappels, grapefruit, avocado's, meloenen, mango's en citroenen. De groeiers zijn de re-export producten: bananen, druiven, avocado's en mango's (tabellen 37 t/m 51)
Importstroom gelijkmatig over jaar verdeeld; export kent piek in mei
De importstroom van verse groenten en fruit naar Nederland is redelijk gelijkmatig verdeeld over het jaar. April en mei zijn de belangrijkste maanden (veel ZHR fruit) met een import van bijna 500.000 ton. De laatste maanden van het jaar is de import het geringst, rond de 300.000 ton.. De (re-)export is minder gelijkmatig verdeeld over het jaar. Mei springt er uit met (in 2013) een hoeveelheid van rond de 850.000 ton. In februari en december is het ongeveer de helft daarvan.
Voor meer informatie:
Fruit & Vegetable Facts
Jan Kees Boon
+31 6 54 687 684
www.fruitandvegetablefacts.com
fruitvegfacts@gmail.com