Wat doet overheid om export te bevorderen?
Tjitske vertelt: "Mijn doel tijdens het seminar was om de visie vanuit de overheid te presenteren. Wat doet de overheid eraan om export te bevorderen? Dit vooral bekeken vanuit het fytosanitaire aspect. We willen de garantie geven dat er geen ziektes en plagen met de handelsstromen meekomen. Ook mijn Spaanse collega belichte op deze manier. Zijn conclusie aan het einde was dat in Nederland de verantwoordelijkheden veel helderder zijn. Bij ons is het scheppen van de randvoorwaarden waarop handel kan plaatsvinden. bedrijven weten waar producten aan moeten voldoen. Zij hebben dat wat minder helder en is er meer op de schouders van de overheid. Bij ons is het bedrijfsleven zelf actiever. Daarnaast hebben wij als overheid een goede samenwerking met de verschillende koepels. Andere landen gaven vooral presentaties over hoe goed ze bezig zijn. Daarbij kwam minder de rol van de overheid naar voren maar meer de vraag: 'hoe zetten wij product af in een andere markt?"
De Nederlandse tuinbouwsector
Nederland speelt een belangrijke rol op internationaal niveau. De gemiddelde temperatuur in ons land is 8,6 graden en we hebben bijna 1.580 uur zonneschijn per jaar. 39% van onze agrarische producten zijn tuinbouwproducten. Dit had in 2012 een waarde van 7,9 miljard euro. De tuinbouwexport heeft een waarde van 16,5 miljard en de tuinbouw import een waarde van 8,2 miljard. De bijdrage aan het overschot van de Nederlandse handelsbalans is 20%.
Nederland is nummer 2 in de wereld op het gebied van agrarische export. In 2012 had dit een waarde van 75 miljard euro. Voor Nederland is export erg belangrijk. Bloemen en potplanten hebben een exportaandeel van 65%. Van pootaardappelen wordt 70% naar meer dan 80 landen geëxporteerd. De omzet voor uitgangsmaterialen gegenereerd uit export is 65 tot 70%. Van groenten en fruit wordt 70% van de productie geëxporteerd. Daarnaast is import belangrijk, er wordt ook veel gere-exporteerd.
Uitdagingen van de Nederlandse economie:
Economische crisis
- Telers en consumentenvertrouwen erg laag
- Besparing en schaarste financiële middelen overheid
- Minder financiering voor zakelijke praktijken MKB
Internationalisering en globalisering
- Sterke internationale concurrentie, door met name nieuwe spelers (BRIC)
Maatschappelijke uitdagingen:
- 9 miljard mensen in 2050
- Klimaatverandering
- Schaarste grondstoffen
- Vergrijzing en demografie
BRIC-landen
Tjitske geeft aan dat er met betrekking tot de BRIC-landen zowel kansen als bedreigingen zijn. "Ze worden groter en gaan meer produceren. Voor ons kan het aan de ene kant betekenen dat we meer kunnen exporteren vanwege de groei in deze landen. Maar als ze zelf meer produceren, hebben ze op den duur onze import niet meer nodig. Toch is er in elke bedreiging vaak weer een kans te zien. Als er bijvoorbeeld geen groenten meer naar toe gaan, is er mogelijk interesse in kassen. De toeleveranciers komen dan aan bod."
Eisen
De overheid garandeert door de uitgifte van fytosanitaire certificaten dat de zending van de exporteurs voldoen aan de fytosanitaire eisen. Omdat het aantal fytosanitaire maatregelen is toegenomen is ook het aantal handelsbelemmeringen toegenomen. Fytosanitaire maatregelen kunnen soms veranderen door bepaalde handelsovereenkomsten. Tjitske: "Soms gaat niet alles goed met de handelsstromen omdat zaken niet overeenkomen met de wet- en regelgeving in het andere land. Daar spelen wij actief op in. We willen dan voor elkaar krijgen dat de Nederlandse producten aan de eisen voldoen. Een testrisicoanalyse kan heel lang duren. Toch hangt ook veel af van de wil en het vertrouwen van de andere partij af. Soms wil een land niet en dan wordt het voor ons heel moeilijk. Ze gaan dan bijvoorbeeld heel diep in op een bepaalde technische maatregel. We kunnen dan vragen naar het waarom of het land op een andere manier 'tot orde roepen'. Vaak ben je ook niet het enige land die dan last heeft van deze handelsbelemmering."
Het fytosanitaire team heeft als doel:
Minder barrières op basis van fytosanitaire eisen en het vaststellen van verbanden met andere beleidsterreinen zoals voedselzekerheid. Daarnaast het bevorderen van capaciteitsopbouw en samenwerking op fytosanitaire gebieden. Ook het bevorderen van elektronische certificeringsregelingen is een doel.
Hoofdpunten strategie:
- Algemeen beleid van de overheid, internationale studies over handelsontwikkelingen, inzichten van het bedrijfsleven.
- Marktgroei
- Het behouden van markten heeft een hogere prioriteit dan het openen van nieuwe markten
Volgens Tjitske heeft het behouden van een markt prioriteit. "Een nieuwe afnemer vinden kost heel veel tijd. Je hebt beter baat bij goede huidige afzetmarkten. Als daar een probleem is, en de markt gaat dicht, doet het meer pijn dan bij een nieuwe."
Landen die prioriteit hebben:
- VS
- Mexico
- Canada
- Brazilië
- China
- Japan
- Zuid-Korea
- Indonesië
- India
- GCC (Gulf)
- Egypte
- Algerije
- Kenia
- Turkije
- Rusland
- Oekraïne
In Nederland zijn er regelmatig bijeenkomsten met de verschillende brancheorganisaties om de trends en ontwikkelingen van de markten te bespreken. Dit gebeurt met de koepels FrugiVenta, Anthos, Plantum, VGB en NAO. Tjitske geeft aan dat de koepels de prioriteit van de landen bepalen. "Het hangt ook af van welk product. Koepels krijgen van hun leden te horen welke markten problemen hebben en welke markten belangrijk zijn. Als er handelsstromen zijn met een land is het belangrijk dat deze markt open blijft. Daar zetten we ons voor in."
Voor meer informatie:
t.r.bolt@minez.nl