Alle criteria van de Belgische aardappeloogst (zoals opbrengst, maten en EPS zijn dit jaar op het laagste punt van de afgelopen vier seizoenen beland.
Op 3 oktober, na een groeiseizoen dat voor Bintje 144 duurde en 141 dagen voor Fontane:
- Bruto gemiddelde opbrengst: Bintje 33,8 t/ha; Fontane 39,5 t/ha; Innovator 36,4 t/ha; Challenger 42,0 t/ha; grote verschillende tussen (sub)regio's en percelen;
- Prestatieverliezen (bruto en netto) ruim boven de 30% in vergelijking tot het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar) voor Bintje en Fontane in Wallonië;
- EPS zwak en onzeker/problemen met glazigheid voor Bintje;
- Gemiddelde maten Bintje ontoereikend, zwak bij Challenger en goed voor Fontane en Innovator.
Bintje
Op 2 en 3 oktober werden er voor de laatste keer monsters genomen op percelen die nog niet gerooid waren voor 17 september; 7 van de 18 referentievelden. De gemiddelde bruto opbrengst (35 mm+) nam met één ton toe tot 33,8 t/ha, met een duidelijk verschil tussen Wallonië (29,7 t/ha) en Vlaanderen (37,9 t/ha). De opbrengst tussen het slechtste en beste perceel in België varieert van één tot drie. De gemiddelde bakmaat bedraagt slechts 55% (varieert ook sterk tussen 14% en 72%), wat neerkomt op 19,4 t/ha!. Meer dan 60% van de percelen blijven onder de norm van 60% 50 mm+. Het is echter de EPS die de grootste kwalitatieve problemen geeft: met een gemiddelde van 356 g/5 kg, variërend van 308 tot 415 g/kg. De helft van de percelen ligt onder de 360 g/5 kg. losse tot een gemiddelde van 7%. Dit geldt voor meer dan 7 op de tien percelen. 4 op de 18 (alle in Vlaanderen) vertonen een losheid van meer dan 15% op 1.060 g/L en meer dan 5% bij 1.040 g/L. Hier varieert de EPS tussen de 308 g en 336 g/5kg voor het zoutbad, is er sprake van 20% tot 25% glazige uiteinden en 40% tot 50% heterogene frites tijdens het bakken. Deze percelen zijn niet geschikt voor bewaring en momenteel moeilijk te vinden. Zij vormen nog altijd een bedreiging van de toekomst van Bintje in België. In Wallonië zijn deze percelen te vinden in West-Hainaut, maar ook in diverse subregio's in de overige Waalse provincies, aangezien de heterogeniteit dit jaar groot is.
De oogst van 2018 leverde maar een beperkt aantal misvormde, gebarsten, groene of rotte exemplaren op (minder dan 2%). Als deze aardappelen tarreren en losse exemplaren verwijderd worden bedraagt de gemiddelde netto opbrengst (35 mm+) 30,8 t/ha (variërend van 11,5 t/ha tot 50,1 t/ha).
Globaal genomen is de frituurindex niet zo slecht (gemiddelde index van 2,42). Desondanks zitten 5 percelen (van de 18) nu al op meer dan 2,50, er zijn glazige uiteinden vastgesteld op 7 percelen en heterogene frites op 11 percelen.
De Belgische oogst 2018 is zo'n 12 t/ha kleiner (dat is 26%) ten opzichte van het gemiddelde van de laatste 15 jaar. In Wallonië ligt de gemiddelde bruto opbrengst rond de 35% en is het netto rendementsverlies zelfs nog groter. De maten en EPS liggen veruit op het zwakste punt van de laatste vijf jaar.
Fontane
Ondanks de zeer ongunstige groeiomstandigheden van dit jaar bleef de schade bij Fontane beperkt. Op alle referentiepercelen in België wordt de gemiddelde bruto opbrengst op 39,5 t/ha geraamd maar de verschillen tussen de (sub)regio's en percelen zijn wel groot, en lopen uiteen van een minimum opbrengst van 14 t/ha tot een maximum van 64 t/ha! Ook hier is er een groot verschil te zien tussen het noorden van het land (43,0 t/ha) en het zuiden van het land (34,5 t/ha). Fontane bereikte goede gemiddelde maten met 75% 50 mm+, dat wil zeggen 31 t/ha, met 4 percelen die onder de norm van 60% bleven. De EPS is ook acceptabel met een gemiddelde in België van 403 g/5 kg, variërend van 348 g tot 473 g/5 kg. Op slechts 3 percelen (van de 27 ofwel minder dan 10%) werd de norm van 360 g/5 kg niet bereikt. Er komen vrij veel losse van 1.060 g/L voor (>5%) op slechts twee percelen en geen losse bij 1.040 g/L. De bakkleur is uitmuntend (gemiddelde index van 1,58, met één partij boven de 2,00), zonder glazige uiteinden, en met weinig heterogene frites, met uitzondering van een perceel met 25% niet-homogene frites.
Vergeleken met het gemiddelde van de laatste vijf jaar, is de bruto opbrengst van Fontane dit jaar 14 t/ha lager; een verlies van zo'n 26% in heel België. De Waalse percelen hebben een opbrengst van bijna 18 t/ha minder dan normaal, een daling van 32%. De maten zijn klein (10% 50 mm+ minder dan normaal) maar toch hoger dan in 2016. De gemiddelde EPS is dit jaar consistent met de norm maar er zijn wel grotere verschillen tussen de percelen.
Innovator in Wallonië
Er zijn slechts 6 referentiepercelen (waarvan één met irrigatie) alle in Wallonië. We zullen voorzichtig zijn met het noemen van cijfers. Innovator had een opbrengst van slechts 36,4 t/ha, met verschillen van 26 t/ha tot 60 t/ha. Binnen de sector wordt regelmatig gesproken over een opbrengst van rond de 32 t/ha.
Op het gemonitorde referentieperceel bleven de maten steken op 76% 50 mm+ (28,3 t/ha!). De gemiddelde EPS is correct (384 g/5 kg) maar loopt sterk uiteen van 319 g tot 421 g/5 kg. Innovator kent vrijwel geen losse. De bakkleur is uitmuntend met een gemiddelde index van 1,13, variërend van 1,00 tot 1,75 zonder glazige uiteinden of heterogene frites.
Ten opzichte van het gemiddelde van de laatste vijf jaar bedraagt de daling van de bruto opbrengst van Innovator 14 t/ha, ofwel 28%. De EPS is voldoende, maar ook niets meer dan dat en de maten liggen ver onder het normale niveau.
Challenger in Vlaanderen
De resultaten van de 8 referentiepercelen in Vlaanderen:
Challenger heeft een gemiddelde bruto opbrengst van slechts 42 t/ha, waarvan 76% 50 mm+ (32 t/ha) en een EPS van 400 g/5 kg. De bruto opbrengst (35 mm+) varieert sterk (bijna het dubbele). Op alle percelen is de norm van 60% 50mm+ bereikt, terwijl er op één perceel (van de acht) onder de 360 g/5 kg EPS bleef (dit perceel vertoont 20% losheid bij 1.060 g/L).
Meer dan de helft van de percelen die gemonitord werden, waren nog niet gerooid en hun gemiddelde verouderingsratio werd op minder dan 50% geschat. Het groeipotentieel blijft daardoor aanwezig, mogelijk beperkt door de kortere dagen en koele nachten.
Voor meer informati:
FIWAP
www.fiwap.be